Edukacja 2024/2025: Mniej uczniów i nauczycieli, większe zróżnicowanie między miastem a wsią

Tekst powstał we współpracy z Wydawnictwami Szkolnymi i Pedagogicznymi SA

W roku szkolnym 2024/2025 do polskich placówek oświatowych uczęszczało 6,6 mln dzieci, młodzieży i dorosłych – wynika z najnowszego, wstępnego raportu Głównego Urzędu Statystycznego. To o 38,3 tys. mniej niż rok wcześniej, co oznacza spadek o 0,1%. Zmniejszyła się także liczba nauczycieli.

Czytaj więcej

Prawo oświatowe

Olbrzymia zmiana w polskiej szkole. Nowelizacja ustaw oświatowych w konsultacji

Nowelizacja Prawa oświatowego i kilku innych ustaw szykuje szkoły na przełom – uczniowie mają ucz...

Przedszkola: mniej dzieci, większe różnice terytorialne

Liczba dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego spadła o niemal 4% i wyniosła 1,45 mln. Choć ogólnie coraz więcej dzieci w wieku 3–6 lat chodzi do przedszkola, to widać duże różnice między miastem a wsią – w miastach placówki przedszkolne są przepełnione (uczęszczają do nich także dzieci młodsze i starsze), natomiast na wsi tylko około trzech czwartych dzieci w tym wieku korzysta z wychowania przedszkolnego – w miastach liczba dzieci uczęszczających do przedszkoli wyniosła 115,8% liczby dzieci w wieku 3-6 lat (nadmiar wynikł z uczestnictwa dzieci młodszych i starszych), a na wsi zaledwie 74%.

Szkoły podstawowe: wzrost liczby uczniów

W przeciwieństwie do przedszkoli, szkoły podstawowe odnotowały wzrost liczby uczniów – do 3,21 mln, co oznacza wzrost o ponad 200 tys. w stosunku do poprzedniego roku. Większość z nich (64,5%) uczyła się w miastach. Średnia liczba uczniów w oddziale wynosiła 18, ale na wsi klasy były mniejsze (15 uczniów), a w miastach liczniejsze (21).

Szkoły ponadpodstawowe: odpływ uczniów

Z kolei szkoły ponadpodstawowe dla młodzieży, mimo że wciąż uczęszcza do nich blisko 1,7 mln uczniów, zanotowały spadek o 6,5%. Najwięcej uczniów kształciło się w liceach ogólnokształcących (44,7%) oraz technikach (40,5%). Dziewczęta dominowały w liceach (61,6% uczniów), chłopcy – w technikach i szkołach branżowych.

Czytaj więcej

Szkoły podstawowe i średnie

MEN proponuje nowe zasady likwidacji szkół. Reforma w cieniu kryzysu demograficznego

Odpowiedzią MEN na pogarszającą się sytuację jest także propozycja ułatwienia łączenia klas w naj...

Szkoły policealne i dla dorosłych: stabilizacja i wzrost

Szkoły policealne przyjęły nieco więcej uczniów niż przed rokiem (245,9 tys.), mimo że liczba placówek zmalała. Aż 70% uczących się tam to kobiety. Dynamicznie rozwija się także segment edukacji dorosłych – 103,7 tys. uczniów (wzrost o 4,4%), z czego aż 99,2% uczyło się w liceach ogólnokształcących.

Nauczyciele: spadek zatrudnienia

Spadła liczba nauczycieli – w przeliczeniu na pełne etaty pracowało ich 511 tys., czyli o 2,7% mniej niż rok wcześniej. Najwięcej pedagogów zatrudnionych było w szkołach podstawowych (ponad połowa ogółu), a kobiety stanowiły aż 82% całej kadry. Najwięcej mężczyzn uczyło w szkołach artystycznych i branżowych.

Wnioski

Wstępne dane Głównego Urzędu Statystycznego za rok szkolny 2024/2025 odzwierciedlają szereg złożonych i przeciwnych sobie zjawisk zachodzących w polskim systemie edukacji. Z jednej strony obserwujemy spadek ogólnej liczby uczniów, szczególnie w placówkach wychowania przedszkolnego oraz w szkołach ponadpodstawowych. Zjawisko to jest bezpośrednim skutkiem uwarunkowań demograficznych – malejącej liczby urodzeń oraz procesu starzenia się społeczeństwa.

Z drugiej strony, w szkołach podstawowych zanotowano wyraźny wzrost liczby uczniów. Może to być efektem przejściowej kumulacji roczników lub odroczonych obowiązków szkolnych, jednak może też sygnalizować konieczność planowania przyszłych reform organizacyjnych i infrastrukturalnych, szczególnie w kontekście zróżnicowanego zagęszczenia uczniów w klasach miejskich i wiejskich.