Reklama
Rozwiń

Olbrzymia zmiana w polskiej szkole. Duża nowelizacja ustaw oświatowych przesłana do konsultacji

Nowelizacja Prawa oświatowego i kilku innych ustaw szykuje szkoły na przełom – uczniowie mają uczyć się inaczej, a nauczyciele zyskają nowe narzędzia. Zmiany obejmą wszystkie poziomy edukacji i wejdą w życie już od 2026 roku.

Publikacja: 30.06.2025 11:17

Olbrzymia zmiana w polskiej szkole. Duża nowelizacja ustaw oświatowych przesłana do konsultacji

Foto: Adobe Stock

Tekst powstał we współpracy z Wydawnictwami Szkolnymi i Pedagogicznymi SA

Rząd zaprezentował długo wyczekiwaną nowelizację ustawy – Prawo oświatowe, która ma stanowić fundament dla kompleksowej reformy programowej w polskich szkołach. Jak podkreśla Ministerstwo Edukacji Narodowej, zmiany mają dostosować edukację do współczesnych wyzwań i wzmocnić sprawczość ucznia.

Czytaj więcej

Jarosław Pytlak: Dlaczego brakuje mi entuzjazmu, widząc reformę edukacji?

– Chcemy szkoły, która nie tylko przekazuje wiedzę, ale uczy, jak z niej korzystać. Szkoły, w której uczniowie uczą się z radością, a nie tylko dla ocen – mówi Katarzyna Lubnauer, sekretarz stanu w MEN i osoba odpowiedzialna za projekt ustawy.

Reforma edukacji. Koniec z „wkuwaniem treści” – nadchodzą „efekty uczenia się”

Najważniejszą zmianą jest redefinicja podstawy programowej – znikają znane dotąd „treści nauczania – wymagania szczegółowe”. W ich miejsce wchodzą „oczekiwane efekty uczenia się” oraz „wymagania w zakresie doświadczeń edukacyjnych”. Nowe podejście ma promować rozwój kompetencji, samodzielność myślenia oraz wykorzystywanie wiedzy w praktyce.

Nowe podstawy programowe mają obowiązywać od września 2026 r. w przedszkolach i klasach I i IV szkoły podstawowej, a od września 2027 r. – w szkołach ponadpodstawowych.

Mniej biurokracji, więcej autonomii dla szkół

Kuratorzy oświaty stracą obowiązek opiniowania arkuszy organizacyjnych szkół. To duże odciążenie administracyjne dla dyrektorów placówek i samorządów. Arkusze będą zatwierdzane wyłącznie przez organ prowadzący.

Jednocześnie kuratorzy zyskają nowe kompetencje – będą mogli samodzielnie tworzyć narzędzia nadzoru pedagogicznego. Taką samą możliwość otrzyma również Centrum Edukacji Artystycznej, nadzorujące szkoły artystyczne.

Czytaj więcej

Joanna Ćwiek-Świdecka: A może zlikwidować świadectwa szkolne?

Reforma szkół. Nowe zajęcia, nowe możliwości

Szkoły zyskają prawo do organizacji zajęć fakultatywnych – czyli takich, które nie są obowiązkowe, ale mają ustaloną podstawę programową i są zgodne z zainteresowaniami uczniów. Pojawią się też zmiany w organizacji zajęć dodatkowych, np. z drugiego języka obcego czy przedmiotów artystycznych.

Zmodyfikowano także zasady oceniania w klasach o profilu mundurowym – MON i MSWiA postulowały, by za zajęcia z przygotowania do służby wojskowej lub w służbach mundurowych przyznawano oceny, co ma zwiększyć zaangażowanie uczniów.

Rewolucja w egzaminach

Zmieni się również sposób przeprowadzania egzaminów. Egzamin ósmoklasisty ma wrócić na kwiecień (zamiast obecnego terminu majowego), co pozwoli szybciej ogłosić wyniki i zakończyć rekrutację do szkół średnich jeszcze przed wakacjami. Zrezygnowano natomiast z matury z łaciny jako języka obcego – nie spełnia ona wymogów komunikacyjnych współczesnej edukacji.

Przyszłość edukacji: cyfrowo i precyzyjnie

Nowelizacja przewiduje także rozwój systemów informatycznych wspierających nadzór nad szkołami i ośrodkami wychowawczymi. Rozszerzono katalog danych gromadzonych w systemach egzaminacyjnych oraz systemie informacji oświatowej.

Wprowadzono też zmiany zwiększające ochronę danych osobowych uczniów ubiegających się o stypendia fundowane przez prywatnych darczyńców.

Czytaj więcej

Prace domowe pod lupą. MEN zapowiada ewaluację i możliwe zmiany

Zmiany od podstawówki po edukację artystyczną

Projekt ustawy przewiduje zmiany w aż siedmiu ustawach oświatowych, m.in. Karcie Nauczyciela, ustawie o finansowaniu zadań oświatowych czy ustawie o systemie informacji oświatowej. Celem jest nie tylko uelastycznienie systemu, ale też jego większa przejrzystość i skuteczność.

– To największa od lat reforma programowa. Jest dobrze przygotowana i zakorzeniona w badaniach nad potrzebami uczniów – podkreślają autorzy projektu.

Etap legislacyjny: konsultacje społeczne i uzgodnienia międzyresortowe.

Tekst powstał we współpracy z Wydawnictwami Szkolnymi i Pedagogicznymi SA

Rząd zaprezentował długo wyczekiwaną nowelizację ustawy – Prawo oświatowe, która ma stanowić fundament dla kompleksowej reformy programowej w polskich szkołach. Jak podkreśla Ministerstwo Edukacji Narodowej, zmiany mają dostosować edukację do współczesnych wyzwań i wzmocnić sprawczość ucznia.

Pozostało jeszcze 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo oświatowe
Kierunki polityki edukacyjnej na rok szkolny 2025/2026 – zapowiedzi Ministerstwa Edukacji
Prawo oświatowe
Jarosław Pytlak: Dlaczego brakuje mi entuzjazmu, widząc reformę edukacji?
Prawo oświatowe
"Szkoła na nowo": Ocena czy ocenoza – jak oceniać mądrze?
Prawo oświatowe
Szkoła musi pomóc uczniowi nadrobić zaległości w nauce
Prawo oświatowe
Zmiany podstawy programowej coraz bliżej. Odchudzenie i egzamin ósmoklasisty
Prawo oświatowe
MEN chce, by od września działał Rzecznik Praw Uczniowskich