Rewolucja w lekturach. Od 2026 roku mniej obowiązkowych książek w szkołach

Tekst powstał we współpracy z Wydawnictwami Szkolnymi i Pedagogicznymi SA.

Od września 2026 roku uczniowie klas IV szkół podstawowych rozpoczną naukę języka polskiego według nowej podstawy programowej. Zaprezentowany przez Instytut Badań Edukacyjnych 29 lipca podczas webinaru #OdPodstaw projekt to kluczowy element reformy MEN „Reforma26. Kompas Jutra”. W centrum zmian znalazła się skrócona i unowocześniona lista lektur, większy nacisk na praktyczne umiejętności komunikacyjne oraz rozwój kompetencji medialnych. Gotowy dokument trafi do Ministerstwa Edukacji już we wrześniu.

Czytaj więcej

Prawo oświatowe

Olbrzymia zmiana w polskiej szkole. Nowelizacja ustaw oświatowych w konsultacji

Nowelizacja Prawa oświatowego i kilku innych ustaw szykuje szkoły na przełom – uczniowie mają ucz...

Już za rok uczniów czeka duża zmiana – od września 2026 roku w życie wejdzie nowa podstawa programowa języka polskiego dla klas IV–VIII szkoły podstawowej. Ministerstwo Edukacji Narodowej, po konsultacjach z nauczycielami, zapowiada istotne odchudzenie listy obowiązkowych lektur i większą swobodę w ich doborze.

Decyzja to efekt szerokich konsultacji prowadzonych przez Instytut Badań Edukacyjnych. W internetowej ankiecie wzięło udział 24 tys. nauczycieli, rodziców i ekspertów. Ponad 60 proc. polonistów oceniło dotychczasową podstawę jako przeładowaną i niedostosowaną do realnych możliwości uczniów.

Reforma edukacji Barbary Nowackiej. Mniej teorii, więcej praktyki i autonomii

Nowy dokument ma opierać się na sześciu filarach – od ciągłości kształcenia po wzmocnienie sprawczości i podmiotowości uczniów. Najważniejsze zmiany to ograniczenie teoretycznych pojęć, więcej miejsca na rozwijanie praktycznych umiejętności czytania, pisania, mówienia i słuchania oraz rozszerzenie edukacji medialnej.

„Edukacja polonistyczna ma przygotowywać do aktywnego uczestnictwa w kulturze, a nie być wyłącznie ćwiczeniem w zapamiętywaniu definicji” – podkreślają autorzy projektu.

Lektury: klasyka w nowej odsłonie

Lista lektur zostaje wyraźnie skrócona. W klasach IV–VI uczniowie co roku przeczytają co najmniej cztery dłuższe utwory – część z nich wybiorą sami, przy wsparciu nauczyciela. Obowiązkowo pojawią się jedynie wybrane mity greckie, fragmenty Biblii, baśnie i legendy ważne dla kultury polskiej i światowej.

Czytaj więcej

Edukacja i wychowanie

Reforma edukacji ruszy w 2026 roku. Przyroda dla młodszych klas i nowa matura

Minister Edukacji Narodowej Barbara Nowacka zapowiedziała przebieg planowanej przez resort reform...

W klasach VII–VIII utrzymano kanon kluczowych tekstów – m.in. Kochanowskiego, Mickiewicza, Słowackiego, „Kamienie na szaniec” Kamińskiego czy nowelę Prusa lub Sienkiewicza – ale pozostałe utwory będą wybierane elastycznie. Zyska na tym literatura współczesna, książki dla młodzieży czy gatunki popularne takie jak fantasy, kryminał czy science fiction.

Większa rola edukacji medialnej

Nowością w podstawie programowej jest rozbudowany moduł edukacji medialnej. Uczniowie mają nie tylko analizować teksty literackie, ale także treści medialne – od publicystyki po przekazy w internecie – ucząc się krytycznego odbioru, rozpoznawania manipulacji i odpowiedzialnego korzystania z technologii cyfrowych.