Osobiście nie lubię określenia „kompetencje miękkie” – przyznaje prof. dr hab. Wojciech Dyduch, prorektor ds. kształcenia i współpracy międzynarodowej z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Jego zdaniem to sformułowanie brzmi jak coś kruchego i niepewnego, podczas gdy w praktyce wymaga hartu ducha i charyzmy.
Konieczność – nie wybór
– Aby rozwijać i z powodzeniem stosować np. umiejętność budowania relacji, zjednywania ludzi czy dbania o dobrostan zespołu, trzeba być człowiekiem z zasadami, odpornym i zdolnym do przywództwa – podkreśla. Jak dodaje, te zdolności są dziś koniecznością w każdej profesji. – Jest sztuką być przywódcą, który ponad władzę, wpływy i manipulację ceni dobro pracownika, jest wyzwaniem komunikować się z tysiącem osób w organizacji, znać imiona najbliższych współpracowników, potrafić rozwiązywać konflikty, organizować pracę zespołową, obecnie również wirtualnie, czy jako szef dbać o dobrostan i poczucie bezpieczeństwa podwładnych w niepewnych czasach. Kompetencje miękkie nie są dziś wyborem, są koniecznością – mówi prof. Wojciech Dyduch.
Na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach rozwój takich umiejętności zaczyna się już od pierwszego semestru – studenci angażowani są w prace projektowe, tutoring czy symulacje z przypisaniem ról przywódczych. Odbywa się to zarówno na zajęciach kierunkowych i swobodnego wyboru w oparciu o takie metody, jak project-based learning, studia przypadku, ćwiczenia zespołowe, grywalizacja, a także w projektach realizowanych przez organizacje studenckie i koła naukowe. Rozwojowi kompetencji interpersonalnych służą też studia zagraniczne, staże, tygodnie międzynarodowe, obozy adaptacyjne, dni kariery, dni spotkań z firmami, olimpiady, gdzie studenci jako uczestnicy, współorganizatorzy czy wolontariusze sprawdzają się w rzeczywistości wymagającej interakcji, budowania relacji, planowania inicjatyw, zarządzania projektem, budowania ścieżki kariery. Dobrym przykładem budowania soft skills jest uczelniany program „Uni Buddy”, gdzie starsi studenci wspierają nowo przybyłych z zagranicy.
Wyniki wyższe niż zakładane
– Ktoś może powiedzieć: studia ekonomiczne powinny być zorientowane na naukę skuteczności, osiągania zysku, dbałości o wyniki finansowe. Racja. Ale bez kompetencji miękkich u ludzi hardych nie da się tego osiągnąć. Badania prowadzone na naszej uczelni wskazują, że organizacje stają się długowieczne wówczas, gdy ich ludzie wykorzystają ukryty potencjał, gdy da się im przestrzeń do twórczości, gdy się w nich uwierzy, gdy są zmotywowani, gdy ufają sobie nawzajem w zespole. Wtedy osiągają wyniki wielokrotnie wyższe niż te zakładane w planach strategicznych. Inwestycja w kompetencje miękkie powoduje, że efektywność finansowa przyjdzie niepostrzeżenie, w niewyobrażalnej skali – dodaje prof. Dyduch.
Ważną rolę kompetencji miękkich akcentuje również Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. – O ile wiedza specjalistyczna jest niezbędna do budowania kariery, o tyle umiejętności interpersonalne decydują o długofalowej skuteczności zawodowej i jakości funkcjonowania w życiu społecznym. W obecnej i przyszłej rzeczywistości rynku pracy szczególnie cenione będą: zdolność adaptacji do zmian, kreatywne rozwiązywanie problemów, krytyczne myślenie, inteligencja emocjonalna oraz umiejętność pracy w zróżnicowanych, międzykulturowych, interdyscyplinarnych zespołach. Rozwijanie tych kompetencji w trakcie studiów pozwala studentom szybciej odnaleźć się w środowisku pracy, budować autentyczne relacje zawodowe i lepiej wykazać swój potencjał – zauważa Magdalena Bis, kierowniczka Biura Rozwoju Kompetencji UMCS. Uczelnia organizuje zarówno obowiązkowe zajęcia z komunikacji czy pracy zespołowej, jak i dodatkowe warsztaty i szkolenia, np. z umiejętności prezentacji, negocjacji czy asertywności, a także mentoring oraz spotkania z praktykami biznesu, którzy dzielą się doświadczeniem, prowadzą warsztaty i inspirują do rozwijania kompetencji interpersonalnych. Uczestniczy też w projekcie „Uczelnie przyszłości”, którego celem jest wdrożenie modelu edukacji spersonalizowanej opartego na autorskich projektach studentów, ściśle powiązanego z rynkiem pracy i wspieranego przez mentorów spoza uczelni. W ramach projektu kilkuset studentów z pierwszych lat studiów rozwija istotne umiejętności – m.in. kreatywność, przedsiębiorczość i myślenie krytyczne – poprzez realizację własnych projektów, udział w warsztatach, mikrokursach oraz spotkaniach z ekspertami. W planach uczelni są także moduły e-learningowe i rozwój międzynarodowych programów, które umożliwią studentom elastyczne rozwijanie kompetencji miękkich i wzmocnią międzykulturową współpracę studentów.
