Problemy polskich studentów. Brakuje tanich mieszkań i stołówek

1 października w gmachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego ruszyła stołówka studencka z obiadami za 19 zł i kawą po 6 zł. Jej uruchomienie to efekt protestu, który odbył się wiosną na terenie warszawskiej uczelni. Zainicjowali go młodzi ludzie zrzeszeni wokół Warszawskiego Koła Młodych Inicjatywy Pracowniczej oraz Studenckiej Inicjatywy Mieszkaniowej. Domagali się jadłodajni z cenami niedrenującymi studenckich kieszeni oraz tanich akademików. Po 40 dniach strajku doszło do podpisania porozumienia z władzami UW oraz resortem nauki. Stołówka jest właśnie jednym z efektów tego porozumienia.

Ale jedna stołówka wiosny nie czyni, bo na wielu uczelniach, np. UŚ, wciąż studenci nie mają miejsca, gdzie mogliby tanio zjeść. A już na pewno brakuje takich, w których można by było tanio się przespać. Bo choć Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zapewnia, że problemy bytowe studentów leżą im na sercu, trudno zobaczyć to w praktyce. – W tej chwili zapotrzebowanie na akademiki jest ok. 10 proc. jest jakby zabezpieczone. No pewnie drugie tyle, myślę, by się przydało – mówił w poniedziałek w radiu RMF Marcin Kulasek, minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Czytaj więcej

Uczelnie wyższe

Co wybierają kandydaci i jakie nowości oferują uczelnie

Tegoroczne trendy w rekrutacji pokazują, że młodzi ludzie coraz częściej wybierają kierunki studi...

„Akademiki za złotówkę” były jednym z punktów programu wyborczego Polski 2050. – W moim idealnym świecie chciałbym, żeby akademiki były za złotówkę, ale wiemy, że to nie jest do końca możliwe w obecnej sytuacji, z obecnym deficytem budżetowym – powiedział w tej samej rozmowie minister.

Ugrupowanie Szymona Hołowni mówi, że tej sprawy nie odpuszcza. – Pracujemy nad takim projektem, ale ważne, by miał poparcie koalicjantów i znalazły się na to środki. Jestem z Kalisza, widzę, jaki wysiłek musi podjąć młodzież z mniejszych miejscowości, by wyjechać na studia do innego miasta. To jest zupełnie inny start, musimy te szanse wyrównywać. Ale nie wszystko da się zrobić w dwa lata – mówiła w programie „Rzecz o polityce” Barbara Oliwiecka, posłanka Polski 2050.

W Polsce w 2024 r. studiowało 1,2 mln osób. Ilu studentów korzystało z akademika? Według GUS zaledwie 81 tys. Jak wynika z opublikowanego wiosną raportu działającej na rynku nieruchomości firmy JLL, w Polsce przydałoby się ok. 400 tys. dodatkowych miejsc w akademikach. A w samej Warszawie – 60 tys.  

Zaniedbania na uczelniach są od lat. Teraz są głównie remonty, nowych miejsc powstaje mało

– Uczelnie od lat zaniedbywały sprawy akademików, więc nawet jak teraz wybudują jakiś, to i tak jest to kropla w morzu potrzeb – zaznacza w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Gabriela Wilczyńska ze Studenckiej Inicjatywy Mieszkaniowej. – Poza tym, te nowo wybudowane akademiki mają zazwyczaj wyższy standard, a tym samym wysokie ceny. Przykładowo nowy akademik w Warszawie to koszt rzędu 1100 zł za jednoosobowy pokój, w Olsztynie za taki trzeba zapłacić aż 1250 zł – wylicza Wilczyńska.

Sytuacja z dostępnością akademików w Polsce jest bardzo różna. – Co do zasady najłatwiej jest je dostać studentom politechnik. Z kolei uczelnie artystyczne, akademie sztuk pięknych w ogóle nie mają domów studenckich. Wiem, że ich studenci dostają z uczelni informacje o tanich hotelach, w których mogą się zatrzymać. Ale 70 zł za dobę to za dużo jak na studencką kieszeń – podkreśla Wilczyńska.

Zapytaliśmy wybrane uczelnie w Polsce, jak wygląda u nich baza noclegowa dla studentów oraz jakie mają plany związane z jej powiększeniem. I tak przykładowo Uniwersytet Morski w Gdyni dysponuje łącznie 850 miejscami w akademikach (na 16 tys. studentów), a w najbliższych latach chce tę bazę powiększyć o 400 miejsc. – Liczymy, że niebawem otrzymamy informację z MI o zabezpieczeniu środków na budowę nowego akademika. Uczelnia posiada już projekt budowlany wraz z wszelkimi uzgodnieniami i pozwoleniem na budowę. Inwestycja została zaplanowana na lata 2027-2029 – informuje nas Zuzanna Szwedek-Kwiecińska z UMG.

Politechnika Krakowska ma obecnie 1746 miejsc (na 12 tys. studentów) w czterech akademikach i chwali się, że udało jej się pozyskać 30 mln zł grantu z MNiSW na budowę kolejnego domu studenckiego. – Prace się już rozpoczęły, po ich zakończeniu w domu studenckim o bardzo wysokim standardzie zamieszkać będzie mogło 170 studentów – podkreśla Małgorzata Syrda-Śliwa, rzeczniczka PK. Uniwersytet Jagielloński ma obecnie dla studentów 3700 miejsc w akademikach (na 38 tys. studentów) i zapewnia, że stale tę bazę powiększa. – We wrześniu ubiegłego roku uczelnia zakupiła akademik przy ulicy Racławickiej. Przez ostatni rok mieszkały w nim 132 osoby. Obecnie ta pula miejsc została zwiększona o 46 dzięki reorganizacji części pokoi jednoosobowych na dwuosobowe – zwraca uwagę Marcin Kubat, rzecznik UJ. – Aktualnie na liście oczekujących znajduje się 238 osób. Kwaterowanie kończy się 3 października, a po tym terminie miejsca, które się zwolnią, będą przyznawane na bieżąco – dodaje rzecznik. Z kolei Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie ma miejsc 820 (na 15 tys. studentów).

Na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest obecnie 1550 miejsc, a dodatkowo w Gnieźnie 197, w Kaliszu 160 i w Słubicach 1045. Uczelnia nie chce jednak mówić o zwiększeniu bazy lokalowej, dopóki nie rozstrzygnie się konkurs na remont słynnego Domu Studenckiego Jowita, którego sprzedaż została dwa lata temu zablokowana przez m.in. Studencką Inicjatywę Mieszkaniową i OZZ Inicjatywa Pracownicza.

Na studentów (ok. 45 tys.) Uniwersytetu Warszawskiego czekają 2722 miejsca. – O miejsce w akademiku w tym roku złożono 3174 wnioski. Część osób, która otrzymała miejsce, zrezygnowała z niego, dlatego liczba ta zapewne ulegnie jeszcze zmianie – informuje „Rzeczpospolitą” dr Anna Modzelewska, rzeczniczka UW. – Przyznania miejsca odmawiano wyłącznie tym wnioskującym, których wnioski nie spełniały żadnego z kryteriów do otrzymania miejsca w akademiku określonych w Regulaminie Domów Studenckich Uniwersytetu Warszawskiego, tj. uzyskały 0 pkt przy rozpatrywaniu wniosków.

Z kolei zaledwie 389 miejsc czeka na studentów Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. – W najbliższym czasie nie planujemy inwestycji w zwiększenie liczby miejsc w akademikach. Liczba aplikacji nieznacznie tylko przewyższa liczbę dostępnych obecnie miejsc – poinformował nas Jarosław Kulczycki, główny specjalista ds. PR uczelni.

Podobną liczbę miejsc jak na UW ma w akademikach Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu (2400 na 17 tys. studentów). – Wszystkie są już zajęte – słyszymy od Ewy Walusiak-Bednarek z biura prasowego uczelni.

Czytaj więcej

Architektura

Akademik w Warszawie wśród najlepszych budynków na świecie. „To nowy standard”

Ogłoszono listę półfinalistów międzynarodowego konkursu Dezeen Awards 2025. Wśród wyróżnionych pr...

Lepiej wygląda oferta akademików na uczelniach rolniczych. Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ma aż 950 miejsc i szykuje kolejne 60. Zaś warszawskie SGGW 2400. – W tym roku zaoferowaliśmy o blisko 300 miejsc mniej niż w ubiegłym roku, a to ze względu na fakt, że obserwujemy większe zainteresowanie pokojami jednoosobowymi, więc część tzw. dwójek przekształciliśmy na jedynki – informuje nas dr inż. Krzysztof Szwejk, rzecznik uczelni. – Wszyscy studenci, którzy złożyli podania i spełniali kryteria, otrzymali miejsca w naszych domach studenckich.

Kłopotów z miejscem, jak zapewnia uczelnia, nie było także na Uniwersytecie Wrocławskim. – W pięciu domach studenckich mamy ok. 2 tys. miejsc. Spośród ok. 500 pierwszorocznych studentów, którzy wystąpili o miejsce w akademiku, wszyscy je uzyskali. Podobnie z osobami, które już mieszkały wcześniej w domach studenckich – poinformowała nas Katarzyna Górowicz-Maćkiewicz, rzeczniczka UWr.

Akademiki w Polsce. Wyższy standard, wyższe ceny

Wszystkie uczelnie, z którymi rozmawialiśmy, zapewniają, że stale modernizują swoje domy studenckie, zapewniając coraz wyższy standard, pojedyncze czy dwuosobowe pokoje z łazienkami zamiast trzy- czy czteroosobowych. – Pokoje dla jednej czy dwóch osób to automatycznie mniej miejsc w akademikach dla studentów. Poza tym niekiedy te wyremontowane piętra zostają przeznaczone na hotele i nie służą studentom, ale uczelni, która na nich zarabia – mówi Wilczyńska. – Często studenci mają do wyboru albo przestarzałe, w kiepskim stanie akademiki, albo te wyremontowane, ale bardzo drogie. Niekiedy uczelnie mówią, że mają wolne miejsca, ale nie ma na nie chętnych studentów. Prawda jest taka, że chętnych nie ma, bo są w nich bardzo złe warunki i np. karaluchy – dodaje.