W ciągu sześciu lat podwoiła się średnia wydatków polskiego studenta - z 1,5 tys. zł w 2016 r. do 3,1 tys. zł w tym roku - wynika z raportu „Portfel Studenta 2022”, który przygotowała Fundacji Warszawski Instytut Bankowości we współpracy ze Związkiem Banków Polskich.
Złe prognozy są takie, że koszty życia studenta w Polsce będą nadal rosły. Powodem jest powrót, po pandemii, do nauki stacjonarnej a co za tym idzie - powrotu do dużych ośrodków miejskich znaczącej większość studentów. Studia stacjonarne podejmuje 64 proc. studentów.
Coraz więcej studentów zza granicy
Liderem rankingu największej liczby studentów jest województwo mazowieckie (kształci się tu 257 530 osób), drugie miejsce – również bez zmiany, zajmuje województwo małopolskie (148 084 osób), nieco mniej w województwie śląskim (120 447 osób).
Pod względem największej liczby kandydatów pierwsze miejsca zajęły: wśród uniwersytetów – Uniwersytet Warszawski (41 373 osób) , wśród uczelni technicznych – Politechnika Warszawska (43 545 osób); wśród uczelni ekonomicznych – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie (11 178); wśród uczelni pedagogicznych – Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie (15 991) - podaje raport. Najwięcej studentów rozpoczyna studia informatyczne (36 026), psychologię (35 264) oraz zarządzanie (29 272).
W nowym roku akademickim będzie więcej studentów zza granicy. „Według danych Ministerstwa Edukacji i Nauki w polskich uczelniach w minionym roku akademickim studia podejmowało 94,9 tys. osób (o 12 proc. więcej). Tego wzrostu nie należy wiązać bezpośrednio z wybuchem wojny w Ukrainie, bowiem po 24 lutego 2022 r. zarejestrowano jedynie 1259 osób. Niezmiennie najliczniejszą grupę stanowią jednak osoby pochodzące właśnie z Ukrainy (38,6 tys.). Wzorem lat ubiegłych, większość cudzoziemców podjęła studia stacjonarne (82,3 tys.), zaś najchętniej wybieranym ośrodkiem akademickim pozostaje Warszawa” - czytamy w raporcie.
Co ich czeka? Zdaniem autorów raportu „Portfel Studenta 2022” wzrost kosztów kształcenia i życia na studiach.
„Rekordowa inflacja w połączeniu z zawirowaniami na rynku nieruchomości, spowodowanymi m.in. wybuchem wojny w Ukrainie i przyjęciem ogromnej liczby uchodźców – w perspektywie porównawczej wskazują na nieuchronność wzrostu kosztów. . (...) W najbliższych miesiącach polscy studenci będą musieli zmierzyć się z nieuchronnym wzrostem kosztów wynajmu nieruchomości, w związku z rosnącymi kosztami energii elektrycznej, surowców energetycznych oraz pozostałych mediów i usług. (...) rok akademicki 2022/2023 będzie okresem niewątpliwego wzrostu kosztów utrzymania studentów – niemożliwego do oszacowania na obecną chwilę” - czytamy w raporcie. Na szacunek kosztów składa się przede wszystkim kierunek i miasto do studiowania.
Czytaj więcej
Na sejmowej podkomisji dyskutowano w czwartek o trudnej sytuacji w szkołach wyższych, rosnących kosztach utrzymania i niskich pensjach.
Z wyliczeń ekspertów wynika, że zakwaterowanie jest jednym z wiodących wydatków w studenckim budżecie a udział tych kosztów do całkowitego budżetu potrafi stanowić od 1/3 do nawet 1/2 jego wysokości. Aż 43 proc. studentów mieszka u rodziny lub znajomych bezpłatnie, kolejne 34 proc. wynajmuje, 8 proc. studentów mieszka w akademiku a 9 proc. posiada własną nieruchomość.
Jak czytamy w raporcie, w porównaniu do zeszłorocznego badania, odnotowano niewielki wzrost (3 pkt proc.) osób, które skorzystały z oferty akademików. Autorzy wskazują na interesujące zjawisko - wzrost o 2 p.p. odsetka studentów, którzy zamieszkują u swojej rodziny bądź znajomych – jednocześnie ponosząc koszty najmu. Samodzielny pokój oraz całą nieruchomość samodzielnie wynajmuje 77 proc. respondentów, a samodzielny pokój” - 71 proc. Pokój dzielony z jedną osobą oraz pokój dzielony z dwiema lub więcej osobami zanotował spadki o odpowiednio 5 p.p. i 1 p.p. - wskazują autorzy badania.
Studenci cenią sobie jakość mieszkania. Niemal co druga osoba, ocenia swoje studenckie mieszkanie jako nieruchomość o dosyć wysokim oraz bardzo wysokim standardzie (48 proc.), a jedynie 10 proc. badanych uznało, że zamieszkiwane przez nich nieruchomości reprezentują bardzo niski oraz dość niski standard.
Sytuacja materialna studentów coraz gorsza
To co alarmujące to pogarszająca się finansowa sytuacja młodych Polaków, którzy już studiują bądź zaczną je w roku akademickim 2022/23.
Więcej niż co trzeci respondent (38 proc.) zadeklarował pogorszenie swojej sytuacji finansowej i materialnej. Nadal 13 proc. badanych nie zabezpiecza żadnych, nawet symbolicznych kwot w skali miesiąca. 11 proc. badanych studentów udaje się oszczędzić poniżej 50 zł, a 16 proc. - między 50 a 100 zł. 22 proc. zostaje w portfelu między 251 zł a 500 zł.
„Najbardziej niepokojący pozostaje powiększający się odsetek osób, które nie posiadają żadnych środków (18 proc.)” - wskazują autorzy publikacji.
Autorzy raportu zwracają jednak uwagę, że nastąpiła „postpandemiczna odwilż na rynku pracy dorywczej i tymczasowej”, która cieszy się wysokim zainteresowaniem studentów. Ale też chcą coraz więcej zarabiać. Mediana oczekiwanego wynagrodzenia wzrosła (rok do roku) o ponad 350 zł do poziomu 4 863 zł netto oraz o ponad 850 zł względem 2020 r. Studenci nadal wskazują swoje zalety: szybkie uczenie się nowych rzeczy (23,9 proc.), zdolność łączenia różnych umiejętności (17,5 proc.) oraz otwartość na zmiany i szybka adaptacja do nowych warunków (10,2 proc.) - to niezmiennie trzy najczęstsze odpowiedzi studentów.
„Portfel Studenta 2022” to już siódma edycja. Dane Warszawskiego Instytutu Bankowości zawarte w raporcie pochodzą m.in. z przeprowadzonych badań opinii publicznej m.in. „Sytuacja finansowa młodych Polaków” – wykonanego w lipcu bieżącego roku, przez pracownię Pollster na reprezentatywnej grupie osób w wieku 18-24 lata. „Portfel Studenta 2022” został uzupełniony o dane zewnętrzne pochodzące z Ministerstwa Edukacji i Nauki, Głównego Urzędu Statystycznego oraz podmiotów komercyjnych.
Czytaj więcej
W latach 2012–2020 studia porzuciło ponad 1,3 mln studentów. To aż 40 procent wszystkich podjętych przez młodych ludzi decyzji o studiowaniu. Powodem rezygnacji bywa zły wybór kierunku studiów, ale też zbyt wysoki lub zbyt niski poziom edukacji.
