Sławomir Broniarz: Nie chcemy na razie myśleć o strajku, ale go nie wykluczamy

Na 1 września Związek Nauczycielstwa Polskiego zapowiedział manifestację w stolicy. Dlaczego chcecie wyjść na ulicę? 

1 września 2023 r. zorganizowaliśmy w Warszawie manifestację pod hasłem „Tak dalej być nie może” i teraz chcemy do niej nawiązać. Wówczas protestowaliśmy przeciwko dramatycznej sytuacji materialnej nauczycieli. Tamten rok zaowocował określonymi zmianami politycznymi, a dla nas dużymi podwyżkami od stycznia 2024 r.

Ale dzisiaj mamy drugą połowę 2025 r., płaca minimalna od stycznia przyszłego roku znacząco rośnie, a zarobki nauczycieli nadal będą utrzymywały się na poziomie niewiele większym niż najniższa krajowa. To zniechęca do podejmowania pracy w tym zawodzie.

Ilu nauczycieli obecnie brakuje w szkołach?

Z danych kuratoryjnych wynika, że jest około 22 tys. wakatów. Ta liczba się waha, dlatego że dyrektorzy nie czekają z założonymi rękami na 1 września i cały czas szukają albo nauczycieli emerytowanych, albo dają nauczycielom, którzy już pracują, możliwość pracy w godzinach ponadwymiarowych.

Czytaj więcej

Publicystyka

Joanna Ćwiek-Świdecka: Czy nauczyciele będą zarabiać więcej?

Miniona kampania wyborcza nie była szczególnie nastawiona na sprawy edukacyjne. Co prawda pojawił...

Nauczyciele, pracując ponad etat, znacznie więcej zarabiają.

Ale godziny ponadwymiarowe u nauczycieli nie zawierają w sobie dodatku stażowego. Jeżeli nauczyciel pracuje w godzinach ponadwymiarowych, to metodologia ich liczenia jest inna niż w każdym innym zawodzie. Nauczyciel pracuje na tej godzinie „netto”, bez innych dodatkowych uwarunkowań płacowych.

Rozwiązaniem problemów z wynagrodzeniem byłoby…

…powiązanie płacy nauczycieli ze średnią krajową. W styczniu 2024 r. po raz kolejny odbyło się pierwsze czytanie (projekt wpłynął do Sejmu w poprzedniej kadencji) projektu obywatelskiego ustawy o powiązaniu wynagrodzeń nauczycieli z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce narodowej. I do dzisiaj w zasadzie nic w tej sprawie nie wydarzyło, choć minęły prawie dwa lata. 

Ale coś chyba robiono?

Wrócono do starych, sprawdzonych zasad, że jak się czegoś chce, to się powołuje komisję, podkomisję i powoli się rozwadnia ten proces. Tyle tylko, że ani komisja, ani podkomisja nic nam w tej sprawie nie zaproponowała. A premier na zjeździe ZNP zadeklarował radykalne przyspieszenie prac nad projektem obywatelskim mówiącym o tym, że wynagrodzenie nauczyciela nie będzie uzależnione od tej kwoty bazowej, która jest opisana w ustawie, tylko będzie porównywane z wynagrodzeniami określanymi przez Główny Urząd Statystyczny.

Ubolewamy też, że nie rozpoczęły się prace nad ustawą o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. To istotne także dlatego, że spora grupa nauczycieli, która nabywa prawo do tego świadczenia, musi się liczyć z tym, że ustawa wygasa za siedem lat. My jednak chcielibyśmy, żeby nauczyciele jednak w tym zawodzie zostali, bo to ratuje sytuację w oświacie.  

Jesteście rozczarowani obecnym rządem? 

Nie negujemy faktu, że podwyżka z roku 2024 o 30 lub 33 proc. dla nauczycieli rozpoczynających pracę w zawodzie zasypała pewną dziurę, ale nie rozwiązała problemu. Przed tymi podwyżkami nauczyciel początkujący zarabiał na poziomie płacy minimalnej lub nawet poniżej niej. Podwyżki były więc znaczące, choć Donald Tusk obiecywał wówczas podwyżki nie niższe niż 1500 zł na rękę, a w rzeczywistości było to ok. 1370 zł.

Dziś jednak, przy znacznie rosnącej płacy minimalnej, znów początkujący nauczyciele zarabiają na poziomie płacy minimalnej.