Pisownia na nowo. Co zmieni się w polskiej ortografii od przyszłego roku?

Tekst powstał we współpracy z Wydawnictwami Szkolnymi i Pedagogicznymi SA

Językoznawcy podkreślają, że nie jest to rewolucja, lecz gruntowna korekta systemu, który przez lata obrastał w niekonsekwencje. Reforma ma charakter porządkujący – zamiast wprowadzać zupełnie nowe rozwiązania, w wielu miejscach sankcjonuje praktyki już obecne w języku i eliminuje reguły, które były trudne do uzasadnienia i jeszcze trudniejsze do nauczenia.

Wielkie litery i nazwy własne

Jedną z najbardziej zauważalnych zmian będzie nowe podejście do użycia wielkich liter. Dotyczy to między innymi nazw mieszkańców miast i regionów, które dotąd zapisywano małą literą. Od nowego roku norma przewiduje w tych przypadkach wielką literę, co ma przywrócić logiczną spójność między nazwą własną a utworzonym od niej określeniem.

Ujednolicone zostaną również zasady zapisu nazw obiektów publicznych, takich jak place, ronda czy instytucje, a także nazw orderów, medali i odznaczeń. W praktyce oznacza to koniec licznych wahań i rozbieżności, które dotąd były widoczne nawet w oficjalnych dokumentach i publikacjach prasowych.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Jan Skoumal: Czy obowiązuje nas nowelizacja języka polskiego?

Czy za naruszenie uchwały Rady Języka Polskiego czeka nas o 6:00 nad ranem wizyta językowej polic...

Pisownia łączna i rozdzielna pod lupą

Drugim obszarem, który przeszedł szczególnie dokładny przegląd, jest pisownia łączna i rozdzielna. To właśnie ona od lat sprawiała najwięcej problemów uczniom, nauczycielom i redaktorom. Nowe zasady mają wyraźniej rozgraniczać, kiedy dany element jest częścią jednego wyrazu, a kiedy samodzielną jednostką.

Celem jest ograniczenie liczby wyjątków oraz wprowadzenie reguł, które da się logicznie wyjaśnić, a nie tylko zapamiętać. Językoznawcy nie ukrywają, że w wielu przypadkach dotychczasowa norma była oderwana od praktyki językowej. Reforma ma tę lukę zamknąć.

Nowy słownik jako punkt odniesienia

Kluczowym elementem całego systemu będzie nowy słownik ortograficzny, który stanie się podstawowym źródłem obowiązującej normy. To właśnie on ma rozstrzygać wątpliwości dotyczące zapisu konkretnych wyrazów i form, zastępując dotychczasowe, często rozproszone i nie zawsze spójne opracowania.

Słownik ma pełnić rolę praktycznego narzędzia – nie tylko dla uczniów i nauczycieli, ale także dla redaktorów, urzędników i wszystkich osób zawodowo posługujących się językiem. Jego zadaniem będzie nie tyle piętnowanie błędów, ile wskazywanie jednoznacznych, aktualnych rozwiązań zgodnych z nową normą.

To właśnie na zapisy słownikowe będą mogli powoływać się autorzy tekstów, egzaminatorzy i wydawnictwa, co ma zakończyć wieloletnie spory o to, która forma jest poprawna, a która jedynie „dopuszczalna”.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Rada Języka Polskiego ogłasza rewolucję. Nazwy mieszkańców miast wielką literą. Są też inne, ważne zmiany

Rada Języka Polskiego uchwaliła zmiany zasad ortografii, które obowiązywać będą od 1 stycznia 202...