Parytety dla nauczycieli? Kobiety nie dominują tylko w szkolnictwie branżowym

W złożonej do Senatu petycji Fundacja Dobre Państwo domaga się zmian w Karcie nauczyciela i chce, aby w polskich szkołach było co najmniej 35 proc. nauczycieli-mężczyzn.

– Postulat ten uważam bardziej za ideowy niż realny, bo o tym, kto pracuje w danym zawodzie, decydują przede wszystkim takie czynniki, jak oferowane zarobki, prestiż, jakim się on cieszy, i to, czy młodzi ludzie zainteresują się nim, wybierając studia – komentuje pomysł prof. Marek Konopczyński z Uniwersytetu w Białymstoku, członek Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk.

Czytaj więcej

Oświata i nauczyciele

Zmiany w Karcie Nauczyciela. Nadgodziny i zastępstwa do kontroli

Szykowane przez rząd zmiany w Karcie Nauczyciela mają pomóc zapanować nad sposobem rozliczania nadprogramowych godzin i zastępstwami pełnionymi np. przez psychologów kosztem ich własnej pracy. Ułatwią też dostęp do urlopu dla poratowania zdrowia.

Prof. Konopczyński: to tak, jakby postulować, żeby doba trwała 36 godzin 

A w Polsce od wielu lat – zauważa – na podjęcie tych nauczycielskich wciąż decydują się kobiety. – Samym podnoszeniem takich postulatów trudno będzie cokolwiek zmienić, bo z takim samym skutkiem możemy żądać, żeby dobra trwała 36, a nie 24 godziny, a słońce świeciło dłużej niż świeci – argumentuje profesor.

Zdaniem prof. Konopczyńskiego takich dysproporcji próżno szukać w szkołach w Finlandii czy Szwajcarii – właśnie dlatego, że prestiż zawodu i zarobki w branży są wyższe. – W Polsce na stanowisku nauczyciela nie ma w zasadzie możliwości awansu – bo uzyskiwanie stopni zawodowych to awans jedynie pozorny – a tym samym realnej perspektywy zwiększenia zarobków – uważa.

Podkreśla jednak, że wysunięcie postulatu zwiększenia liczby nauczycieli unaoczniło problem, o którym mówi się od dawna, choć „po cichu” – że szkoła musi spełniać też funkcję socjalizacyjną, a to – jak konkluduje profesor – „nie jest możliwe bez równowagi płci wśród nauczycieli”.

Czytaj więcej

Prawo rodzinne

Sąd: mało zaangażowany rodzic nie zmusi dzieci, by chodziły do publicznej szkoły

Mało zaangażowany rodzic nie może zmusić dzieci, by chodziły do publicznej szkoły, jeśli wcześniej zgodził się na edukację domową, a taka forma nauki pozwala im osiągać dobre wyniki – uznał sąd.

„Oświata jest kobietą” – kobiety wciąż na dyrektorskich stanowiskach 

Również Marek Pleśniar, dyrektor biura Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty (OSKKO), uważa postulat za „czystą fantazję”, choć i jego zdaniem zwiększenie liczby mężczyzn w szkołach miałoby pozytywny wpływ na uczniów. Jednak – podobnie jak prof. Konopczyński – nie widzi na to szansy bez wyższych zarobków.

Dyrektor OSKKO przewiduje, że gdyby dziś przy zatrudnianiu wprowadzić dodatkowe kryterium – kryterium płci – to nauczycieli w ogóle mogłoby zabraknąć, zwłaszcza tych przedmiotowych i w małych miejscowościach.

Sytuacja jest podobna na szczeblu kadry kierowniczej. – Gdy zaczynałem działalność stowarzyszeniową i sam byłem dyrektorem w szkole, to statystyczny polski dyrektor był kobietą w wieku 47 lat. Dzisiaj wciąż jest tej samej płci, tylko starszą – po pięćdziesiątce. Przewaga kobiet na stanowiskach dyrektorskich w szkołach wciąż sięga ok. 70 procent, co potwierdzają moje obserwacje ze szkoleń i konferencji dla kadry kierowniczej – wyjaśnia Marek Pleśniar. – Oświata w Polsce wciąż jest kobietą – konkluduje.

Szkolnictwo branżowe: jedyny sektor, nieprzejęty przez nauczycieli konkretnej płci 

Jaskółkę zmian można zaś dostrzec w sektorze szkolnictwa branżowego. Jak ocenia Artur Kowalski, dyrektor Centrum Kształcenia Zawodowego w Pleszewie, mimo że – szczególnie na zajęciach praktycznych – wciąż pracuje więcej mężczyzn, nie można powiedzieć, że jest ono w całości przez nich zdominowane.