Prof. Diks: Grozi nam zapaść szkolnictwa wyższego

3 mld zł dodatkowo na publiczną telewizję się jednak znalazły. A na naukę nie ma – podkreśla prof. Krzysztof Diks z Instytutu Informatyki Uniwersytetu Warszawskiego, członek Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Publikacja: 19.12.2022 15:14

Prof. Krzysztof Diks, członek Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Foto: Fotorzepa

Katarzyna Wójcik

Od stycznia będą podwyżki minimalnych wynagrodzeń w szkolnictwie wyższym. Profesor zarobi dwie płace minimalne, ale początkujący doktorant nie otrzyma nawet jednej. Czy to satysfakcjonujące podwyżki w nauce? Czy wśród programistów są chętni do szkół doktorskich?

Informatycy mają szansę na wyższe stypendia doktoranckie niż te ustawowe. W Uniwersytecie Warszawskim pracuje bardzo wielu uznanych naukowców-informatyków, którzy pozyskują różnego rodzaju granty z Unii Europejskiej i Narodowego Centrum Nauki. Oprócz stypendium doktoranckiego w szkole doktorskiej mogę więc otrzymać dodatkowe pieniądze z grantów.

Jakie to środki?

Bardzo różne. Nawet pięć czy dziesięć tysięcy złotych. Doktorat to jednak przede wszystkim inwestycja w przyszłość. Problem zaczyna się później. Często doktorant otrzymuje wyższe kwoty niż te, które możemy zaoferować młodemu adiunktowi. To istotny problem. Bo rynek ssie. W sektorze prywatnym można zarobić kilkadziesiąt tysięcy miesięcznie, a nie kilka ,jak na uczelni.

Projekt nowelizacji rozporządzenia ministra edukacji i nauki w sprawie wysokości minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni publicznej zakłada podwyżkę z 6410 zł do 7210 zł brutto od 1 stycznia 2023 r.

Rada Główna Nauki i Szkolnictwa, której jestem członkiem, negatywnie wypowiedziała się na temat tego projektu. Od płacy profesora są uzależnione stawki minimalnych wynagrodzeń innych pracowników naukowo-dydaktycznych. Rząd musiał ją podnieść, by na publicznych uczelniach pracownicy nie zarabiali mniej niż wynosi oficjalna płaca minimalna. Kilka lat temu było już trochę lepiej, ale obecnie nasze wynagrodzenia są, delikatnie mówiąc, niewystarczające i grożące zapaścią szkolnictwa wyższego.

Kilka lat temu, czyli kiedy?

W 2018 r, kiedy wprowadzano ostatnią reformę. Przez ponad cztery lata minimalne wynagrodzenie profesora nie było zmieniane. Zgodnie ze stanowiskiem Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego podwyżka o 12,48 proc. jest niewystarczająca w stosunku do spełnianych funkcji oraz społecznej roli nauki i szkolnictwa wyższego. W roku 2023 planowane przez GUS wynagrodzenie przeciętne wynosić będzie 6935 zł, co oznacza, że pensja profesora będzie tylko niewiele większa. Jaka to jest perspektywa dla młodych naukowców? Jak nie dorobią na boku, to nie przeżyją. W skali kraju, w każdej uczelni, będziemy mieli wkrótce olbrzymi problem kadrowy. Profesor ma zarabiać 7,2 tys. brutto. Oczywiście, można mówić, że to stawka minimalna i uczelnia może zapłacić więcej. Tylko musi mieć najpierw z czego, a mamy kryzys energetyczny i rosną stałe wydatki uczelni. Od października podniesiono kwotę subwencji, by podwyższyć płace kadrze. Jako profesor Uniwersytetu Warszawskiego otrzymałem około 250 zł netto więcej. Mam już dorosłe dzieci, dom i rozumiejąc trudną sytuację nie narzekam. Jednak młodzi ludzie, którzy zakładają rodzinę, którym rodzą się dzieci, będą uciekać od pracy naukowej.

Mamy przecież kryzys….

Oczywiście, wynika to z problemów budżetowych państwa. 3 mld zł dodatkowo na publiczną telewizję się jednak znalazły. Nie mówiąc o tym, że otwieramy wiele zbędnych, nowych instytucji naukowych, zamiast dbać o te, które już udowodniły, że warto w nie inwestować.

Czytaj więcej