Chętny do nauki znaczy elastyczny

Czy Polacy chętnie się dokształcają, wybierając studia podyplomowe?

Jacek Męcina:

Z wyników ostatnich badań „Pracujący Polacy” przygotowanych na zlecenie Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych przez Szkołę Główną Handlową wynika, że jesteśmy bardzo mobilni zawodowo. Większość Polaków dla dobrej pracy jest skłonna zmienić kwalifikacje, a ponad połowa jest gotowa dokształcać się za własne pieniądze, nie licząc tylko na pracodawcę czy wsparcie z funduszy publicznych. Wiemy, że trzeba inwestować we własne wykształcenie, żeby znaleźć dobrą pracę. I to właśnie robimy.

W dodatkowe wykształcenie inwestują głównie ludzie po studiach?

Dane statystyczne wskazują na to, że skłonność do dokształcania jest wprost proporcjonalna do wykształcenia. Osoby z wykształceniem wyższym mają zdecydowanie większą skłonność do uczestniczenia w różnego rodzaju kursach i szkoleniach niż osoby mniej wykształcone.

Można mówić o modzie na dokształcanie? Czy studia podyplomowe są dziś istotne?

Podyplomowe studia są bardzo popularną formą podnoszenia kwalifikacji – oczywiście dla osób z wyższym wykształceniem. Najczęściej dotyczą takich kierunków, które dają specjalizację lub wprost łączą się z uprawnieniami do wykonywania zawodu – a tych jest coraz więcej. Na przykład, żeby realizować usługi BHP, trzeba skończyć studia podyplomowe lub licencjat z tego zakresu, studia podyplomowe muszą skończyć również pracownicy socjalni, pośrednicy pracy i doradcy zawodowi. Poza tym bardzo dużą popularnością cieszą się podyplomowe studia ekonomiczne z zakresu zarządzania, ponieważ osoby, które są merytorycznie przygotowane do wykonywania swoich funkcji, ale chcą piąć się po szczeblach kariery zawodowej, muszą umieć zarządzać ludźmi.

To znaczy, że teraz dokształca się więcej ludzi niż kiedyś?

Zawsze skłonność do zmiany zawodu była duża. Teraz jeszcze nałożyły się na to zjawisko dynamiczne zmiany na polskim rynku pracy. Jedne zawody odchodzą w niepamięć, inne się pojawiają. Taki też jest skutek restrukturyzacji gospodarki i przystosowania się do nowoczesnej struktury gospodarki rynkowej. Skłonność do dokształcania jest coraz większa, szczególnie wśród ludzi młodych i w średnim wieku. Gorzej jest w grupie „50+”, a szkoda, bo utrzymanie miejsca pracy uzależnione jest właśnie od podnoszenia kwalifikacji

Czy pracodawcy chętnie inwestują w pracownika, który chce się dokształcać?

Przeprowadzone przez nas badania pokazują, że jest z tym coraz lepiej. Pracodawcy zaczynają rozumieć, że sprostanie konkurencji zależy od poziomu kompetencji i wiedzy pracowników. Z drugiej strony coraz częstsze kłopoty z pozyskiwaniem pracowników na rynku pracy skłaniają do tego, aby w firmie zatrudniać osoby, które – nawet jeśli nie są do końca przygotowane do pracy na danym stanowisku – są na tyle elastyczne, że łatwo uzupełnią kwalifikacje. Brak odpowiednich kandydatów składnia pracodawców do większych inwestycji w kształcenie pracowników i przygotowywanie ich do konkretnego stanowiska.

W jaki sposób pracodawcy zachęcają pracowników do studiowania?

Przepisy kodeksu pracy regulują te kwestie, dając pracodawcy kilka możliwości. Pracodawca może pomóc pracownikowi, fundując mu urlop szkoleniowy oraz dofinansowując kształcenie. Najczęściej na takie inwestycje mogą sobie pozwolić firmy duże i średnie. To większy problem dla sektora MŚP, zwłaszcza mikroprzedsiębiorstw, których możliwości inwestycyjne są po prostu dużo mniejsze. W ich przypadku olbrzymie znaczenie mogą mieć fundusze strukturalne z Unii Europejskiej, w szczególności program operacyjny „Kapitał ludzki”.

Czy jest przyjęte, aby pracownik sam się zgłosił do pracodawcy z prośbą o dofinansowanie?

Warto próbować. Znam wiele firm, które prowadzą przemyślaną politykę szkoleniową, przywiązują wielką wagę do rozwoju zawodowego i przeznaczają konkretne pieniądze na dokształcanie pracowników w określonym czasie. Tylko od pracownika zależy, czy wykorzysta je na naukę języka, na studia podyplomowe czy inne formy kształcenia.

Czy po studiach podyplomowych pracownik ma większe szanse na awans?

Na pewno ten, który podejmuje studia podyplomowe związane z zawodem i zakresem kompetencji, jaki jest potrzebny pracodawcy – czyli pracownik, który realizuje pewną strategię firmy. Na przykład: jeśli pracodawca chce, aby pracownik poprawił swoje umiejętności z zakresu zarządzania, studia podyplomowe z tej dziedziny mogą być drogą do awansu.