Polskie szkoły wyższe reagują na potrzeby rynku pracy

Powstają one na podstawie analizy zarówno zapotrzebowania wynikającego z otoczenia społeczno-gospodarczego, w tym zapotrzebowania rynku pracy, jak i w duchu rozwijania potencjału dydaktycz-nego oraz badawczego uczelni – mówi Marcin Kubat, rzecznik Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Tworzenie przestrzeni wirtualnych i gier

Nie ma chyba uczelni, która nie aktualizowałaby swojej oferty edukacyjnej. Szkoły wyższe tworzą nowe kierunki, bo takie jest zapotrzebowanie rynku pracy. Z reguły nowości jest kilka, czasem kilka-naście, a zdarza się, że jeszcze więcej.

Z początkiem czerwca rozpoczyna się rekrutacja na Politechnikę Wrocławską. W jej ofer-cie pojawi się pięć nowych kierunków: budownictwo zrównoważone w infrastrukturze transporto-wej, sztuczna inteligencja, matematyka stosowana i sztuczna inteligencja, analityka medyczna oraz elektroradiologia.

– Przygotowując się do uruchomienia nowych kierunków zawsze bierzemy pod uwagę zmieniające się potrzeby i rozwój rynku pracy. Tak jest choćby w wypadku kierunków związanych ze sztuczną in-teligencją, która rozwija się dynamicznie i dotyka już niemal wszystkich aspektów naszego życia. Rozwój AI pociągnie za sobą ogromne zapotrzebowanie na absolwentów w tej dziedzinie, dlatego musimy być na to przygotowani – mówi Michał Ciepielski, rzecznik Politechniki Wrocławskiej.

Na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie od października będą cztery nowe kierunki na studiach stacjonarnych pierwszego stopnia: geotechnologie otworowe, cyfryzacja przemysłu, informatyka – zarządzanie bezpieczeństwem informacji oraz tworzenie przestrzeni wirtualnych i gier – Oprócz tego znaczącym wydarzeniem jest powołanie nowego Wydziału Technologii Kosmicznych AGH, który już rozpoczął działalność. Wydział kształci elitarne, wąskie grono 36 studentów na stu-diach II stopnia. To odpowiedź uczelni na rosnące zapotrzebowanie na wysoko wyspecjalizowanych ekspertów w sektorze technologii kosmicznych, który w ostatnich latach staje się jednym z najbar-dziej strategicznych i dynamicznie rozwijających się obszarów nowoczesnej nauki i przemysłu – mówi Anna Żmuda-Muszyńska, rzecznik uczelni.

Mechatronika wspomagana AI

Politechnika Opolska co roku otwiera nowe kierunki studiów, które są odpowiedzią na potrzeby rynku pracy, wyzwania technologiczne i społeczne.

– W tym roku uruchamiamy trzy nowe kierunki studiów. To: mechatronika wspomagana AI, mode-lowanie i symulacje cyfrowe w przemyśle oraz inżynieria mechaniczna – wylicza Anna Kułynycz, z działu promocji uczelni. Dodaje, że uczelni zależy na tym, aby studenci jak najwięcej wynieśli z zajęć, dlatego też grupy będą liczyć ok. 40 osób. W programie studiów dominują zajęcia praktyczne, a tak-że szeroka współpraca z przemysłem.

Politechnika Białostocka planuje uruchomienie pięciu nowych kierunków studiów. Będą to agroek-obiznes na Wydziale Budownictwa i Nauk o Środowisku, elektromobilność na Wydziale Elektrycz-nym, data science – inżynieria danych na Wydziale Informatyki, transport na Wydziale Mechanicz-nym oraz zarządzanie projektami – profil praktyczny na Wydziale Inżynierii Zarządzania.

– Nowe kierunki studiów to efekt analizy badania „Barometr zawodów”. Spełniają one zarówno oczekiwania młodych ludzi i konieczność tworzenia wysokospecjalistycznych profesji, wykorzystują-cych kompetencje cyfrowe i umiejętności praktyczne. Część firm już w trakcie studiów próbuje związać ze sobą studentów różnymi stażami, płatnymi praktykami – mówi Jerzy Doroszkiewicz, z dzia-łu promocji uczelni.

Podkreśla, że Politechnika Białostocka ściśle współpracuje z większością wiodących firm otoczenia społeczno-gospodarczego w regionie. Działające przy każdym z wydziałów Rady Przedsiębiorców wskazują pożądane kierunki i specjalności, organizują praktyki i staże.

Indie współczesne w perspektywie regionalnej i globalnej

Uniwersytet Szczeciński oferuje obecnie 93 kierunki studiów, w tym dziewięć w języku angielskim. – Nasza oferta została przygotowana z myślą o zmieniającym się rynku pracy i zróżnicowanych potrze-bach studentów – zarówno rozpoczynających naukę, jak i kontynuujących edukację na wyższych po-ziomach – mówi Agnieszka Lizak, rzeczniczka Uniwersytetu Szczecińskiego

Podkreśla, że uczelnia, dbając o jakość i aktualność kształcenia, nieustannie rozwija katalog dydak-tyczny. W roku akademickim 2025/2026 planuje uruchomienie kilku nowych kierunków.

Są to marketing (w trybie stacjonarnym i niestacjonarnym) czy Data Science. Poza tym w nowym roku akademickim prowadzone obecnie kierunki zostaną uzupełnione o dodatkowy stopień lub for-mę studiów.

A chodzi o kierunki management instytucji publicznych i public relations, polonistyczno-germanistyczne wspólne studia nauczycielskie czy pedagogikę resocjalizacyjną. -Staramy się nie tylko przyciągnąć nowych studentów, ale również zmotywować ich do kontynuowania nauki na studiach II stopnia. Naszym celem jest przeciwdziałanie zjawisku drop-out, które dotyka części studentów i zwiększenie ich zaangażowania w proces edukacyjny – mówi Agnieszka Lizak.

Na Uniwersytecie Jagiellońskim w ofercie się znajdą takie nowe kierunki, jak: Indie współczesne w perspektywie regionalnej i globalnej, logopedia, lider współpracy międzynarodowej na rzecz zielo-nej transformacji, monitoring i zarządzanie środowiskiem, Public Policy and Management, Una Euro-pa Joint Bachelor in Sustainability.

– Podczas tworzenia nowych kierunków uwzględniane są opinie czy wnioski płynące bezpośrednio od społeczności studenckiej oraz potencjalnych kandydatów na studia oraz trendy i wytyczne wyni-kające z ogólnopolskiej/europejskiej/światowej polityki w zakresie rozwoju badań i dydaktyki w no-wych obszarach – mówi Marcin Kubat, rzecznik UJ.

Podkreśla, że najlepszym przykładem implementacji tego ostatniego założenia są właśnie studia utworzone od roku 2025/2026, bowiem pośród wskazanych powyżej aż trzy odnoszą się bezpo-średnio do zagadnień związanych z ekologią, środowiskiem i szeroko rozumianym zrównoważonym rozwojem.

Dziki indeks do zdobycia w Katowicach

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu uruchamia w nadchodzących roku akademickim takie kierunki jak: odnawialne źródła energii, analityka weterynaryjna, architektura wnętrz, inżynieria nanostruktur, lingwistyka praktyczna czy Urban Sustainability Studies.

– Ten ostatni kierunek uruchomiony jest w ramach konsorcjum uniwersytetów europejskich YUFE. W prowadzenie zajęć zaangażowanych jest dziesięć uczelni sojuszu, a siedem z nich jest uczelniami dyplomującymi, co oznacza, że absolwent tych studiów otrzyma dyplom siedmiu uczelni. Kierunek ten pozwala na personalizowanie ścieżki kształcenia oraz mobilność do uczelni partnerskich – mówi Ewa Walusiak-Bednarek, z UMK.

Nowe kierunki też na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Będą to m.in.: koreanistyka, aquamatyka – interdyscyplinarne gospodarowanie środowiskami wodnymi, turystyka zrównoważona czy gospo-darka wodna – aquamatyka.

– Będzie też nowa specjalność na geografii II stopnia: nauczyciel geografii, przyrody, biznesu i zarzą-dzania (pod warunkiem uruchomienia) czy data science i sztuczna inteligencja – wylicza Małgorzata Poszwa, rzecznik Uniwersytetu Śląskiego.

Uczelnia kształci studentki i studentów na 89 kierunkach oraz 7 programach kształcenia w języku angielskim, prowadzonych na ośmiu wydziałach, zlokalizowanych w czterech miastach akademickich: Katowicach, Cieszynie, Chorzowie i Sosnowcu.

W roku akademickim 2025/2026 kandydaci mogą wziąć udział w konkursie o Dziki Indeks UŚ. – Pro-jekt skierowany jest do ambitnych i utalentowanych uczniów, którzy szukają możliwości samorozwo-ju i z determinacją dążą do sukcesu. Proces aplikacji podzielony został na dwa etapy: Pierwszy to esej motywacyjny, a drugi rozmowa konkursowa – mówi Małgorzata Poszwa.

Politechnika Opolska przy pracy nad nowymi kierunkami studiów współpracuje oczywiście z przemy-słem, przedsiębiorcami, a także formacjami mundurowymi. – Tak było przy kierunku sport i bezpie-czeństwo, który w kompleksowy sposób przygotowuje do służby w elitarnych jednostkach wojska i policji – mówi Anna Kułynycz, z uczelni.

Jak zauważa Jerzy Doroszkiewicz z Politechniki Białostockiej, młodzi ludzie często do końca nie wie-dzą, jaką drogę wybrać, uczelnia więc robiąc rozeznanie wśród przedsiębiorców zapewnia im nie tylko solidne inżynierskie podstawy, ale praktycznie gwarantuje każdemu absolwentowi zatrudnienie w regionie. Wiele kierunków posiada europejski certyfikat jakości EUR-ACE® Label. To przepustka do uzyskania tytułu inżyniera europejskiego (Eur Ing) – dodaje Jerzy Doroszkiewicz.

Michał Ciepielski z Politechniki Wrocławskiej, zapewnia, że uczelnia mocno zacieśnia współpracę z biznesem, bo jest to jedną z głównych koncepcji nowoczesnego uniwersytetu.

– Dlatego właśnie nasi absolwenci trafiają na rynek pracy dobrze przygotowani i wyposażeni w pożą-dane przez pracodawców kompetencje – mówi rzecznik. Podkreśla, że absolwenci, nie mają pro-blemów ze znalezieniem pracy. Nasze badania pokazują, że już po ukończeniu studiów I stopnia wie-lu z nich podejmuje pracę zawodową zgodną z wykształceniem.

Jak mówi Anna Żmuda-Muszyńska, rzecznik AGH, na nowych kierunkach kierunkach i wydziałach uczelnia kładzie nacisk na: praktyczne umiejętności, interdyscyplinarność oraz bliską współpracę z przemysłem i instytucjami badawczymi.

– Przemysł, gospodarka zawsze były silnie powiązane z ofertą AGH. Do tej pory w taki sposób powsta-je oferta – jako pokłosie dotychczasowej współpracy, ale także sygnałów płynących z otoczenia uczelni – dodaje pani rzecznik. Podkreśla, że przy podejmowaniu decyzji o uruchamianiu nowych kierunków AGH bazuje na: analizach rynkowych, danych z raportów branżowych czy konsultacjach z firmami i instytucjami.

Solidne podstawy

– Nowe kierunki to efekt planowania, a nie obowiązującej mody. Najistotniejsze jest bowiem to, że kierunek teraz otwierany ma dać absolwentom za kilka lat solidne podstawy do wejścia na rynek pracy. Musi być w związku z tym gruntownie przeanalizowana sylwetka absolwenta oraz jego szanse na pomyślny start po studiach – mówi Anna Żmuda-Muszyńska.

Rzecznik Uniwersytetu Śląskiego mówi, że otworzenie nowych kierunków motywowane jest chęcią rozwoju w zakresie kształcenia studentek i studentów.

– Odpowiadamy tym samym na potrzeby rynku pracy, a także oczekiwania naszych kandydatów. Co istotne, w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach wprowadzono Nową Koncepcję Studiów – wyjątko-we rozwiązanie wzorowane na amerykańskim systemie dydaktyki akademickiej, w ramach którego studentki i studenci mają możliwość swobodnego wyboru dodatkowych, ogólnouniwersyteckich przedmiotów, a co za tym idzie, ukończenia studiów z unikatowym zestawem kompetencji – mówi Małgorzata Poszwa.Przy tworzeniu nowych kierunków i specjalności Uniwersytet Szczeciński uwzględnia opinie oraz potrzeby zarówno lokalnych, jak i międzynarodowych firm, i stara się dopasować programy nauczania do wymagań współczesnego rynku pracy.