W jaki sposób szkoły i placówki specjalne mogą wspierać edukację włączającą?
W zmieniającej się rzeczywistości, gdzie grupy w szkołach ogólnodostępnych są coraz bardziej zróżnicowane, współpraca specjalistów nabiera zupełnie nowego znaczenia: jest niezbędna po to, żeby nauczyciele szkół ogólnodostępnych, którzy nie otrzymali przygotowania w zakresie zindywidualizowanych potrzeb edukacyjnych ucznia, mieli dostęp do specjalisty i żeby mogli wymieniać doświadczenia. Dzięki temu nauczyciele będą się mogli dowiedzieć, jak prowadzić ocenę funkcjonalną, jak projektować pracę w zróżnicowanej grupie, a także jak indywidualnie spojrzeć na danego ucznia nie tylko w zakresie umiejętności, ale również radzenia sobie z przestrzenią społeczno-emocjonalną. Jestem bardzo zadowolona, że nasze wieloletnie starania dotyczące tego, aby w szkołach pojawił się pedagog specjalny, który będzie tworzył przestrzeń edukacyjną dla grup zróżnicowanych, spełnią się już od tego roku szkolnego.
Jaka będzie rola pedagoga specjalnego we wprowadzaniu edukacji włączającej?
Mamy w części szkół pedagogów, którzy współorganizują kształcenie w niektórych klasach ze względu na pojawienie się tam uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Natomiast pedagog zatrudniony jako specjalista będzie osobą wspierającą myślenie o kulturze szkoły włączającej. Będzie wspierał całą radę pedagogiczną w tworzeniu kultury opartej na rozumieniu nie tylko niepełnosprawności, ale również wszelkich innych problemów związanych z funkcjonowaniem dziecka. Ważne jest również zbliżenie we współpracy pomiędzy szkołą specjalną a szkołą ogólnodostępną. Do tej pory ta współpraca układała się różnie. Zmiana myślenia o modelu edukacji włączającej wskazuje na to, że szkoły specjalne będą w systemowy sposób dzieliły się ze szkołami ogólnodostępnymi swoją wiedzą dotyczącą uczniów z niepełnosprawnością. Jeśli weźmiemy pod uwagę, jakie doświadczenie w zakresie pracy dydaktyczno-wychowawczej mają nauczyciele szkół specjalnych, to myślę, że będzie to świetna okazja do przenoszenia pewnych metod i form pracy do szkoły ogólnodostępnej. Umożliwi to modelowanie projektowania uniwersalnego, na które składać się będą bardzo różnorodne formy docierania do ucznia i zaspokajania jego potrzeb.
Jaki byłby idealny podział ról w placówce oświatowej pomiędzy pedagogiem specjalnym i nauczycielami?