Ogromny potencjał życiowego doświadczenia

Rozmowa: Jerzy Koźmiński, prezes Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

Publikacja: 12.05.2010 10:46

Jerzy Koźmiński

Jerzy Koźmiński

Foto: Rzeczpospolita

Jedną z organizacji współpracujących ze środowiskiem UTW jest Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, która od 2005 roku prowadzi program „Uniwersytety Trzeciego Wieku” - jego celem jest aktywizacja osób starszych, szczególnie poprzez wsparcie dla UTW; w ramach programu organizowane są konkursy grantowe, konferencje i warsztaty dla przedstawicieli UTW.

[b]Rz: Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności od kilku lat współpracuje z UTW – dlaczego zdecydowali się Państwo na tego typu program?[/b]

[b]Jerzy Koźmiński:[/b] Fundacja rozpoczęła swoją działalność przed 10 laty z podwójną misją; po pierwsze, umacniania efektów polskich przemian zapoczątkowanych w 1989 roku, a po drugie – dzielenia się doświadczeniami Polski w zakresie transformacji z innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Oczywiście, biorąc pod uwagę ilość środków jakimi dysponowała Fundacja w zderzeniu z ogromnymi potrzebami społecznymi, musieliśmy dokonać wyboru i skoncentrować się na wybranych celach. W naszych programach krajowych postanowiliśmy położyć nacisk na te środowiska i społeczności, które wymagają szczególnego wsparcia w procesie przemian. Stąd też w programach PAFW wyraźnie dominują dwa motywy; równanie szans edukacyjnych, połączone z poprawą jakości oświaty, a równolegle – wyzwalanie i umacnianie energii obywatelskiej, służące rozwojowi lokalnych społeczności. Największa część naszych środków trafia zatem na tereny wiejskie i do małych miast, co oczywiście nie oznacza, że tylko tam występują problemy, którymi warto i trzeba się zająć. Pragniemy, aby nasze działania służące postępowi edukacyjnemu oraz budowie kapitału społecznego przyczyniały się do modernizacji i rozwoju Kraju. Kiedy w 2004 roku podjęliśmy współpracę z Uniwersytetami Trzeciego Wieku, prawie wszystkie z nich znajdowały się w dużych miastach i – zgodnie z ideą, jaka im przyświecała – oferowały miejscowym seniorom zajęcia pogłębiające i poszerzające wiedzę w wybranych dziedzinach. Podejmując tę współpracę, mieliśmy na uwadze trzy cele. Po pierwsze – pomoc we wzbogaceniu oferty edukacyjnej UTW, a zarazem w powiększaniu liczby tych placówek oraz tworzeniu warunków dla ich wzajemnego współdziałania. Po drugie – zachęcanie UTW do kierowania swojej oferty także do seniorów z mniejszych miejscowości. I po trzecie – aktywizacja społeczna osób starszych - tak aby mogły łączyć rozwijanie własnych pasji z działaniem na rzecz innych, zwłaszcza w swojej lokalnej społeczności. Jak widać – cel drugi i trzeci wpisywały się w główny nurt aktywności programowej PAFW, a pierwszy był niezbędny dla ich skutecznej realizacji, no i oczywiście, sam w sobie stanowił bardzo ważne zadanie.

[b]Jak sprawdził się wasz pomysł wsparcia dla UTW?[/b]

Oceniamy, że kombinacja powyższych celów przynosi dobre efekty. Osoby starsze, szczególnie w mniejszych miejscowościach, nie mają łatwego dostępu do kształcenia ustawicznego i są mniej aktywne społecznie. W pierwszych dwóch latach skupiliśmy się zatem na promowaniu samej idei kształcenia ustawicznego i wspieraniu rozwoju UTW. Chcieliśmy, aby ze swoją ofertą UTW były obecne nie tylko w miastach akademickich, ale również poza nimi – np. poprzez filie lub inne placówki działające pod opieką naukową wyższych uczelni albo UTW z większych miast, związane z uczelniami. Szybko okazało się, że seniorzy z całej Polski mają tak silną potrzebę uczestnictwa w zajęciach edukacyjnych oraz w życiu społecznym, że liczba placówek określanych mianem UTW wzrosła blisko pięciokrotnie. Obecnie kładziemy większy nacisk na to, że w seniorach drzemie ogromny potencjał: życiowego doświadczenia, wiedzy i czasu - potencjał, który mogą wykorzystać w różnych celach społecznie użytecznych, czy to działając aktywnie na rzecz swojego środowiska, czy też dla dobra poszczególnych grup społeczności lokalnej, na przykład prowadząc zajęcia pozalekcyjne z dziećmi i młodzieżą.

Dziś, kiedy sieć UTW liczy około 300 placówek zrzeszających dziesiątki tysięcy słuchaczy, nasze możliwości wsparcia finansowego dla nich są nieporównywalne do sytuacji sprzed pięciu laty, kiedy istniało jedynie kilkadziesiąt UTW. Dlatego skupiamy się na pomocy w integracji i rozwoju tego środowiska – zgodnie z wyrażanymi w nim pragnieniami i sugestiami, a równocześnie - na pobudzaniu energii społecznej seniorów. To drugie oznacza między innymi pomoc w szkoleniu ich liderów; aby potrafili jak najlepiej organizować własną aktywność - dla siebie samych oraz na rzecz innych. W tym zakresie pomysł współpracy z UTW sprawdził się znakomicie, ponieważ placówki te skupiają osoby najaktywniejsze, chętne nie tylko do wzbogacenia własnej wiedzy, ale i podejmowania działań społecznych; swoim przykładem oddziaływują na szerokie grupy seniorów, a także na inne środowiska.

Oczywiście, szybki rozwój ilościowy UTW rodzi kwestię jakości oferty edukacyjnej; kwestią tą często zajmują się liderzy UTW, zainteresowani wprowadzaniem i utrzymaniem odpowiednich standardów w programach kształcenia.

[b]Czy oferta Fundacji dla osób starszych ogranicza się tylko do Programu „Uniwersytety Trzeciego Wieku”? Czy w planach macie jeszcze jakieś przedsięwzięcia dla tej grupy wiekowej?[/b]

Oferta zawarta w fundacyjnym Programie UTW jest owocem współpracy z przedstawicielami środowiska seniorów; wyrażane przez nich potrzeby i sugestie były i są bardzo ważne dla PAFW. Kluczową rolę odgrywają oczywiście realizatorzy programów PAFW; w przypadku Programu UTW przez pierwsze lata była to Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, o obecnie Programem zarządza Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”.

Ponadto PAFW prowadzi około 20 innych programów; z wielu z nich mogą korzystać także seniorzy. Na przykład UTW oraz organizacje seniorskie z mniejszych miast wielokrotnie realizowały projekty w ramach Programu „Działaj Lokalnie”. W bieżącej edycji Programu „Przemiany w Regionie” (RITA) autorami dwóch inicjatyw są seniorzy – jedno z przedsięwzięć dotyczy aktywizacji osób starszych w Grodnie na Białorusi, drugie - we Lwowie. Seniorów, często związanych z UTW, mamy także w każdej rundzie Programu „Liderzy PAFW”, w którym animatorzy różnego typu lokalnej aktywności wspieranej przez Fundację, przy pomocy doświadczonych tutorów, uczestniczą w rocznych szkoleniach rozwijających kwalifikacje potrzebne w kierowaniu projektami społecznymi.

Słuchacze UTW mogą także brać udział w Programie „Równać Szanse”, skierowanym do dzieci i młodzieży z małych miejscowości. Możliwość do działania daje również Program „Obywatel i Prawo”, zorientowany na świadczenie poradnictwa prawnego i obywatelskiego. Rozległe pole do aktywności otwiera obecnie „Program Rozwoju Bibliotek”, będący efektem naszej współpracy z Fundacją Billa i Melindy Gatesów, realizowany przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, instytucję utworzona przez PAFW. Około 3 000 bibliotek w małych miejscowościach zostanie przekształconych w nowoczesne centra informacji, edukacji, kultury i aktywności obywatelskiej; seniorzy mogą znaleźć swoje miejsce zarówno w lokalnych koalicjach na rzecz modernizacji bibliotek, jak i oczywiście być animatorami i uczestnikami różnorakich zajęć, jakie w nieodległej przyszłości będzie mogła prowadzić nowoczesna biblioteka.

Jedną z organizacji współpracujących ze środowiskiem UTW jest Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, która od 2005 roku prowadzi program „Uniwersytety Trzeciego Wieku” - jego celem jest aktywizacja osób starszych, szczególnie poprzez wsparcie dla UTW; w ramach programu organizowane są konkursy grantowe, konferencje i warsztaty dla przedstawicieli UTW.

[b]Rz: Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności od kilku lat współpracuje z UTW – dlaczego zdecydowali się Państwo na tego typu program?[/b]

Pozostało 94% artykułu
Edukacja
Podcast „Szkoła na nowo”: Skibidi, sigma - czyli w jaki sposób młodzi tworzą swój język?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Edukacja
MEN zmienia przepisy o frekwencji w szkole. Uczeń nie pojedzie na wakacje we wrześniu
Edukacja
Rusza nowy podcast "Rz" poświęcony edukacji
Edukacja
Marcin Smolik odwołany ze stanowiska szefa CKE
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Edukacja
Ćwiek-Świdecka: czy wyniki Szkoły w Chmurze na pewno są takie złe?