Już sama nazwa Sympozjum – „Edukacja jutra” – wskazuje na jego istotę: nie chodzi o analizę wyłącznie bieżących problemów, o planowanie „tu i teraz”, lecz o próbę wytyczenia kierunków, które pozwolą nauce i oświacie sprostać wyzwaniom nadchodzących dekad.
Wartości i tradycja jako stały punkt odniesienia
Refleksja nad przyszłością szkolnictwa w Polsce i Europie podejmowana w ramach Tatrzańskich Sympozjów Naukowych opiera się na głębokim przekonaniu o wartości pewnych uniwersalnych ideałów. Ich symbolem pozostaje klasyczna triada: Prawda, Dobro i Piękno. – Ta platońska inspiracja, wywodząca się z tradycji europejskiej humanistyki, od lat stanowi spoiwo prowadzonych w Zakopanem dyskusji. W czasie, gdy edukacja ulega nieustannym, często gwałtownym przemianom – wynikającym z presji politycznej, społecznej i technologicznej – nacisk na pielęgnowanie ponadczasowych wartości nie jest anachronizmem, lecz świadomym wyborem. To próba wskazania, że rdzeń edukacji powinien pozostawać stały, nawet jeśli zmienia się jej forma, organizacja czy środki dydaktyczne – mówi prof. zw. dr hab. Stanisław Palka, przewodniczący Komitetu Naukowego XXXI Tatrzańskiego Sympozjum Naukowego „Edukacja jutra”.
Prof. Palka zwraca uwagę, że w obliczu intensywnych przemian zachodzących w systemach edukacji całej Europy kluczowe jest, by nie utracić z pola widzenia sensu procesu kształcenia. Wspólne poszukiwanie rozwiązań, takich jak integracja najnowszych osiągnięć badań psychologicznych i pedagogicznych, mądre wdrażanie nowoczesnych narzędzi cyfrowych czy uwzględnianie różnorodności sytuacji życiowych uczniów może pomóc szkołom stać się miejscem wszechstronnego rozwoju człowieka.
Rozmowy podczas XXXI edycji skupią się na tym, co warto wzmocnić i chronić, a co należy ograniczać w procesie kształcenia. – Tradycja nie jest tu rozumiana jako konserwowanie przestarzałych metod. Wręcz przeciwnie – uczestnicy Sympozjum podkreślają, że ochrona triady wartości oznacza odwagę mówienia o zmianach, jeśli tylko będą one służyć lepszemu rozwijaniu umysłów i serc młodych ludzi – dodaje prof. Palka.
Przedmiotem rozważań będzie rola myślenia krytycznego i twórczego, rozwijanego zarówno w szkołach publicznych, społecznych czy prywatnych, jak i w ramach kształcenia domowego. Pojawią się pytania o to, jak sprawić, by poszanowanie dla natury, fascynacja sztuką, a także dbałość o zdrowie fizyczne i psychiczne stały się integralnymi elementami współczesnego programu nauczania.
Nowoczesne technologie – szanse i wyzwania
Nie zabraknie w tym dialogu wątków związanych z nowoczesnymi technologiami. Sztuczna inteligencja, platformy e-learningowe, cyfrowe narzędzia dydaktyczne – to wszystko już dziś kształtuje charakter relacji między nauczycielem i uczniem. Uczestnicy Sympozjum zastanowią się, czy potrafimy korzystać z tych zasobów mądrze i odpowiedzialnie. Jak zachować równowagę pomiędzy automatyzacją a personalizacją nauczania? W jaki sposób chronić prywatność i bezpieczeństwo danych uczniów, gdy coraz częściej wykorzystujemy technologie chmurowe?
Zdrowie psychiczne i relacje szkolne w centrum uwagi
Kluczowym elementem refleksji będzie także diagnoza problemów, które zachwiały w ostatnich latach spokojem szkolnych korytarzy i uniwersyteckich auli.
– Wzrost depresji wśród młodzieży, spadająca motywacja nauczycieli, narastające fale przemocy rówieśniczej, zjawisko cyberhejtu i cyberprzemocy oraz alarmujący wzrost uzależnień – to kwestie nie tylko medyczne czy psychologiczne, ale i głęboko edukacyjne – wylicza przewodniczący Komitetu Organizacyjnego.
Jak zatem dostosować proces kształcenia tak, aby stanowił on wsparcie dla uczniów w trudnych momentach rozwoju, a nie źródło dodatkowego stresu? Czy szkoła może stać się przestrzenią wzmacniania odporności psychicznej, kształtowania zdrowej tożsamości i poczucia wspólnoty? Na te i inne pytania odpowiedzą uczestnicy nie tylko wspólnych wykładów, ale i poszczególnych sekcji warsztatowych. Wykorzystają do tego cały wachlarz metod badawczych i perspektyw teoretycznych.
W Zakopanem spotkają się pedagodzy, filozofowie, psychologowie, socjologowie, badacze kultury oraz praktycy oświatowi. Przybędą zarówno studenci i doktoranci, jak i osoby z tytułami profesora. Ta wielogłosowość i interdyscyplinarność to cecha charakterystyczna Tatrzańskich Sympozjów Naukowych – spotkań, podczas których refleksja teoretyczna łączy się z doświadczeniem praktycznym, a dyskusje akademickie z uwagami, jakie wnoszą nauczyciele z wieloletnim stażem i wychowawcy dzieci o szczególnych potrzebach.
Publikacje i kontynuacja prac po Sympozjum
Sympozjum to nie tylko przestrzeń dla debat, lecz także impuls do budowania trwałych więzi i środowiskowej współpracy. Organizatorzy starają się, by idee wypracowane podczas konferencji nie rozpraszały się po jej zakończeniu. Dlatego planowana jest publikacja monografii naukowej, która zgromadzi najciekawsze artykuły i analizy zrodzone z refleksji „edukacji jutra”. Teksty będzie można także kierować do czasopism punktowanych, co zapewni trwałość i rozprzestrzenianie się myśli wypracowanych w ramach Sympozjum. Publikacje w czasopismach, takich jak „HUMANITAS Pedagogika i Psychologia”, „Polska Myśl Pedagogiczna” czy „International Journal of Special Education” nie tylko utrwalą efekty prac, ale i pozwolą im dotrzeć do szerokiego grona badaczy, decydentów i praktyków w Polsce oraz za granicą.
– Zależy nam na tym, aby uczestnicy Sympozjum czuli, że tworzą wspólnotę, która realnie wpływa na kształt edukacji w Polsce – podkreśla prof. zw. dr hab. Stanisław Palka.
Dziedzictwo dotychczasowych edycji
Oczekiwania wobec XXXI Tatrzańskiego Sympozjum Naukowego są wysokie. I tym razem organizatorzy – Akademia Humanitas w Sosnowcu oraz Uniwersytet Bielsko-Bialski i Uniwersytet Rzeszowski - stawiają na rozmowy o tym co w edukacji ważne.
– Na przestrzeni ostatnich lat kolejne edycje przynosiły inspiracje do zmian w programach nauczania, metodach pracy z uczniami i strategiach działań profilaktycznych. W ciągu trzech dekad Tatrzańskie Sympozja Naukowe stały się nie tylko marką w środowisku akademickim, lecz także źródłem cennej wiedzy dla praktyków oświaty, dyrektorów szkół czy osób kształtujących politykę oświatową na poziomie lokalnym i krajowym – podsumowuje prof. Palka.
Nad programem Sympozjum czuwa ponad 40 naukowców z uczelni polskich, jak i zagranicznych, w tym z Czech czy Izraela. To właśnie oni podejmą decyzję co do tematów i wystąpień, jakie zostaną zaprezentowane na zjeździe w dniach od 16 do 18 czerwca 2025 roku.
Ja informują organizatorzy, zgłoszenie udziału w Sympozjum należy przesłać do 23 marca 2025 r. przez specjalny formularz zgłoszeniowy, a tekst do publikacji w monografii naukowej “Edukacja jutra” najpóźniej do 31 marca 2025 r. Wytyczne, według których należy opracować teksty do monografii, można zaleźć na stronie tsn.edu.pl
XXXI Tatrzańskie Sympozjum Naukowe „Edukacja jutra” będzie więc nie tylko kolejnym wydarzeniem na mapie konferencji naukowych, ale przede wszystkim okazją do rozmowy o tym, czym naprawdę jest edukacja i czym powinna się stać w perspektywie następnych pokoleń.
Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu Doskonała nauka II
Materiał Partnera
