Zdalne lekcje na bakier z konstytucją

Prawnicy nie mają wątpliwości, że nauczanie zdalne ingeruje w konstytucyjne prawo do nauki. Taka ingerencja jest usprawiedliwiona ochroną naszego zdrowia. Żeby jednak nauczanie zdalne wprowadzać, potrzebne są przepisy ustawowe. A tych wciąż brak. Nie wystarczy ogólne upoważnienie dla ministra do wydawania rozporządzeń.

Nawet prezes Rządowego Centrum Legislacji w uwagach do projektu nowelizacji prawa oświatowego (tzw. Lex Czarnek) dopominał się, żeby naukę online uregulować ustawowo.

– Zasady zawieszania zajęć w poszczególnych rodzajach placówek i prowadzenia ich z wykorzystaniem metod i technik kształcenia powinny zostać określone w ustawie – napisał w opinii do projektu Krzysztof Szczucki, prezes RCL.

Poszatkowana nauka

– Minister nie może mieć zupełnej dowolności w ograniczaniu nauki stacjonarnej. Ustawa powinna jasno regulować, kiedy można przechodzić na tryb zdalny, a kiedy na hybrydowy. Mam wrażenie, że teraz po naukę online sięga się zbyt często. Nauka stacjonarna jest poszatkowana. Uczniowie wracają po tygodniu do szkoły, a za dwa dni znów muszą się uczyć z domu. W ten sposób konstytucyjne prawo do nauki jest wykorzystywane w sposób niestabilny i mało przewidywalny – mówi Mirosław Wróblewski, radca prawny, dyrektor Zespołu Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego BRPO.

Czytaj więcej

Edukacja

Nauczanie zdalne w niektórych powiatach

Nie tylko koronawirus sprawia, że uczniowie zostaną w domach.

Wątpliwa podstawa

Konstytucja w art. 70 ust. 1 wskazuje, że sposób wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa.

– Wymagania dotyczące prowadzenia zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość oraz warunki, sposób i tryb organizowania tych zajęć są w mojej ocenie metodą wykonywania obowiązku szkolnego. Kwestie te powinny być więc uregulowane w ustawie – podkreśla Beata Patoleta, adwokatka specjalizująca się w prawie oświatowym.

Minister w swoich rozporządzeniach wprowadzających zmiany w funkcjonowaniu powołuje się wyłącznie na art. 30b i 30c prawa oświatowego.

Pierwszy z nich, w przypadkach uzasadnionych nadzwyczajnymi okolicznościami zagrażającymi życiu lub zdrowiu dzieci i młodzieży, daje mu prawo, w drodze rozporządzenia, do czasowego ograniczenia lub zawieszenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty na obszarze kraju lub jego części. W takim przypadku na podstawie art. 30b może też wyłączyć stosowanie niektórych przepisów prawa oświatowego, ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, w szczególności w przeprowadzaniu postępowania rekrutacyjnego, oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, przeprowadzania egzaminów, organizacji roku szkolnego i organizacji pracy jednostek systemu oświaty.

Może też wprowadzić odrębne unormowania, tak aby zapewnić prawidłowe osiąganie celów i wykonywanie zadań tych jednostek.

Potrzebne wytyczne ustawowe

Zdaniem prawników stosowanie tych przepisów jako upoważnienia do wydania rozporządzenia dotyczącego przejścia na naukę zdalną lub hybrydową jest mocno naciągane.