Materiał powstał we współpracy z AGH
AGH w Krakowie uruchomiła pierwszy w Polsce i jeden z nielicznych w Europie Wydział Technologii Kosmicznych. Co skłoniło uczelnię do podjęcia takiej decyzji?
Wydział Technologii Kosmicznych jest pokłosiem dotychczasowej działalności Centrum Technologii Kosmicznych, które od pięciu lat uczestniczy w projekcie UNIVERSEH – Europejski Uniwersytet Kosmiczny dla Ziemi i Ludzkości. Sektor kosmiczny w Polsce rozwija się dynamicznie, a nasz kraj aktywnie uczestniczy w produkcji satelitów, opracowywaniu technologii aparatury badawczej stosowanej w kosmosie oraz przetwarzaniu danych satelitarnych. Polskie firmy i instytucje są zaangażowane w międzynarodowe projekty kosmiczne i współpracują z międzynarodowymi agencjami kosmicznymi. Zarówno z naukowego, jak i gospodarczego punktu widzenia rozwój technologii kosmicznych to przyszłość. Poszerzenie wiedzy i umiejętności związanych z technologiami kosmicznymi umożliwi prowadzenie badań, które mogą przynieść przełomowe odkrycia zarówno w naukach podstawowych, jak i stosowanych. Rozwój technologii kosmicznych ma też ogromny potencjał do tworzenia nowych miejsc pracy i innowacyjnych rozwiązań, które mogą znaleźć zastosowanie nie tylko w przemyśle kosmicznym, ale także w innych branżach, takich jak np. telekomunikacja, transport czy energetyka. Poszerzając naszą ofertę kształcenia, dokładamy cegiełkę do skoku gospodarczego Polski w sektorze kosmicznym oraz gwarantujemy dostarczenie wyspecjalizowanej kadry.
Czy sektor kosmiczny w Polsce boryka się z niedoborem wykwalifikowanych ekspertów?
Tak. Zdecydowanie odczuwamy wyraźne zapotrzebowanie na wysoko wykwalifikowaną kadrę w sektorze kosmicznym, zwłaszcza w dziedzinie przetwarzania danych satelitarnych, która stanowi aż 55 proc. projektów kosmicznych realizowanych w Polsce. Wykorzystując potencjał AGH oraz doświadczenia w realizacji projektu UNIVERSEH, będziemy mogli wykształcić profesjonalne kadry. Nowy wydział oferuje studia magisterskie prowadzone w całości w języku angielskim na kierunku Space Technologies. W ramach kierunku proponujemy trzy specjalizacje: Upstream – technologie wysyłane w przestrzeń kosmiczną (satelity, systemy rakietowe), Downstream – przetwarzanie i wykorzystanie danych satelitarnych oraz Biomedical – wpływ warunków kosmicznych na organizm człowieka oraz systemy podtrzymania życia w kosmosie.
Czy AGH dysponuje odpowiednią infrastrukturą badawczą, która jest niezbędna w tej dziedzinie?
Nowy wydział będzie kontynuował badania naukowe realizowane wcześniej w Centrum Technologii Kosmicznych AGH, a zatem mamy odpowiednie zaplecze. Ale planujemy budowę własnej infrastruktury badawczej, w tym habitatu, czyli specjalistycznego laboratorium do symulacji misji kosmicznych. Pozwoli to naszym studentom i naukowcom na przeprowadzanie testów technologii w warunkach zbliżonych do tych panujących na Księżycu czy Marsie. Chcemy również rozwinąć Centrum Kontroli Misji, które umożliwi zarządzanie i monitorowanie eksperymentów kosmicznych.
Studenci AGH aktywnie uczestniczą w badaniach naukowych. Jakie sukcesy odnieśli dotychczas?
Nasi studenci od lat odnoszą sukcesy na arenie międzynarodowej. Przykładem jest zwycięstwo zespołu AGH Space Systems w prestiżowych zawodach Australian Rover Challenge 2025, w których drużyny studenckie z całego świata rywalizują w symulowanej misji księżycowej, wykorzystując łaziki, które sami zaprojektowali i zbudowali. Zwycięstwo zespołu to nie tylko powód do dumy, ale również inspiracja do dalszego rozwoju technologii kosmicznych. To dowód na to, że AGH jest liderem w kształceniu inżynierów przyszłości.
AGH bierze już udział w międzynarodowych misjach kosmicznych. Czy może pan opowiedzieć o misji Ignis, w ramach której będzie testowany uczelniany projekt?
Misja Ignis to przełomowe wydarzenie, które wyznacza nowy etap w rozwoju polskiej nauki i technologii kosmicznej. To nie tylko krok milowy dla rodzimego sektora kosmicznego, ale także dowód na rosnącą rolę Polski w globalnej eksploracji kosmosu. W ramach misji Ignis polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski prowadzi na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) serię eksperymentów opracowanych przez polskie instytucje i firmy. Jednym z badań jest eksperyment MXene in LEO, stworzony przez Centrum Technologii Kosmicznych AGH. Jego celem jest analiza właściwości MXenów – innowacyjnych nanomateriałów o szerokim potencjale zastosowań w misjach kosmicznych. Badania te przyczynią się do rozwoju nowoczesnych czujników bazujących na MXenach, które mogą zrewolucjonizować monitorowanie parametrów życiowych astronautów w przestrzeni kosmicznej. W przyszłości technologia ta może znaleźć zastosowanie również w telemedycynie na Ziemi.
Jakie perspektywy zawodowe czekają absolwentów nowego kierunku?
Chcę podkreślić, że zajęcia będą prowadzone przez światowych ekspertów z branży kosmicznej: przedstawicieli agencji kosmicznych oraz firm technologicznych, m.in. z ESA (Europejska Agencja Kosmiczna), z ISRO (Indyjska Agencja Kosmiczna) czy z NASA. Tak znakomita kadra zapewni absolwentom szeroki wachlarz możliwości zatrudnienia w sektorze kosmicznym, np. w agencjach kosmicznych, a także w instytucjach badawczych zajmujących się inżynierią kosmiczną.
Jakie wyzwania stoją przed AGH w kontekście rozwoju nowego wydziału?
Naszym celem jest dalsza współpraca z międzynarodowymi partnerami oraz rozwój programów edukacyjnych dostosowanych do potrzeb sektora kosmicznego, a także rozwój infrastruktury badawczej. Planujemy również dalsze badania nad technologiami kosmicznymi, w tym nad ich zastosowaniami w codziennym życiu. Naszym celem jest, aby AGH było liderem w tworzeniu innowacji kosmicznych w Polsce i Europie. Ten wydział to kamień milowy w rozwoju polskiej nauki.
—rozmawiała Agnieszka Usiarczyk
Materiał powstał we współpracy z AGH
