Jak rozpoznać i pomagać? W trosce o zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży

Wobec obserwowanego w ostatnim czasie niepokojącego wzrostu zaburzeń psychicznych wśród dzieci i młodzieży, w tym samookaleczeń, prób samobójczych, samobójstw i innych problemów psychicznych, jak również wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym, Rotary Club Zamość razem z pracownikami naukowymi Uniwersytetu Medycznego w Lublinie organizuje II Seminarium nt. zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży pod hasłem „Jak rozpoznać i pomagać”, które odbędzie się 5 marca 2025 r. w Zamojskim Domu Kultury.

Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Coraz gorsze statystyki

Najnowsze wyniki badań pokazują, że stan zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży w Polsce stanowi coraz bardziej poważny problem, a liczba zaburzeń psychicznych – takich jak depresja, lęki, zaburzenia odżywiania czy samookaleczenia wśród uczniów – sukcesywnie wzrasta. Przyczynia się do tego stanu presja społeczna i edukacyjna, cyberprzemoc czy warunki społeczno-ekonomiczne. Stan psychiczny dzieci i młodzieży w Polsce się pogarsza. Statystyki pokazują, że w Polsce na depresję cierpi 2 proc. dzieci w wieku 6–12 lat i aż 20 proc. w grupie młodzieńczej.

Z kolei raport Fundacji UNAWEZA Martyny Wojciechowskiej wymienia wśród najczęstszych problemów młodzieży, które opisano w raporcie, brak motywacji do działania, (ponad połowa badanych). Niemal co trzeci uczeń (28 proc.) nie ma chęci do życia, 37,5 proc. młodych ma poczucie osamotnienia, 32,5 proc. nie akceptuje tego, kim jest i jak wygląda, 30,6 badanych zgłasza kłopoty w nauce, a 37 proc. ma problemy ze snem. Co trzeci uczeń ma podejrzenie depresji, a 1 na 5 uczniów nie chce się żyć.

Problemem jest, że w polskich szkołach brakuje psychologów, często też nie ma wrażliwości i wsparcia. Dlatego tak potrzebne są wszechstronna informacja oraz wsparcie.

Każda inicjatywa jest potrzebna

„W obecnych czasach zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży staje się coraz bardziej istotne. Rosnące wyzwania życia codziennego, presje społeczne i rozwój technologii wpływają na kondycję psychiczną młodych ludzi. Kontynuując sukces pierwszego seminarium, zaplanowaliśmy tegoroczną edycję pod tytułem „Razem dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży ”. Chcemy dotrzeć do rodziców, aby zwiększyć ich świadomość na temat zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży oraz wspierać ich w radzeniu sobie z tymi wyzwaniami” – mówi Zbigniew Gumuliński, Prezydent Rotary Club Zamość, organizator zamojskiego seminarium Past.

Czytaj więcej

Zdrowie

Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Wkrótce standardy prewencji suicydalnej

Skuteczna ochrona zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży wymaga lepszej współpracy między różnym...

Podkreśla, że każda ogólnopolska i lokalna inicjatywa jest potrzebna, bo z informacją i wiedzą, jak sobie radzić w trudnych sytuacjach trzeba docierać jak najszerzej.

Z kolei prof. dr hab. n. med. Hanna Karakuła-Juchnowicz, Kierownik Katedry Psychiatrii i I Kliniki Psychiatrii, Psychoterapii i Wczesnej Interwencji Uniwersytetu Medycznego w Lublinie (a zarazem Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Psychiatrii) zauważa, że „każda próba samobójcza młodego człowieka to wypadkowa wielu niekorzystnych sytuacji i wydarzeń, ale tym wspólnym mianownikiem jest depresja, która u dzieci i młodzieży jest coraz częstsza, choć nadal pozostaje nierozpoznana. Badania wskazują, że aż 60% nastolatków z objawami depresji nie otrzymuje żadnej profesjonalnej pomocy. Powód? Objawy u dzieci wyglądają inaczej – zamiast smutku widzimy wybuchy złości, zamiast wycofania – agresję. Wielu rodziców nie zauważa problemu, dopóki nie jest za późno. Zamiast wołania „pomóż mi” słyszymy „daj mi spokój” – i wierzymy w to”.

„Dzieci w znakomitej większości odchodzą nie dlatego, że chcą umrzeć, ale dlatego, że nikt nie pokazał im innej drogi, by przestać cierpieć” – stwierdza, po czym dodaje: „A przecież każde dziecko, które zamyka się w sobie, chce, żeby ktoś zapukał do jego świata. Każde dziecko, które mówi „zostaw mnie”, pragnie, żeby ktoś został”.

Prof. Karakuła-Juchnowicz będzie jednym z wykładowców podczas zamojskiego seminarium. Postara się odpowiedzieć na postawione pytania: Jak rozpoznać pierwsze sygnały kryzysu psychicznego u dziecka? Jak reagować, gdy widzicie, że coś jest nie tak? Jak mówić, by dziecko słuchało? Co to jest efekt Wertera i efekt Papageno? I gdzie szukać pomocy, gdy sytuacja zaczyna być poważna?

W ubiegłorocznym seminarium uczestniczyło 250 nauczycieli, pedagogów i psychologów z Zamościa oraz powiatu zamojskiego. Każdy uczestnik seminarium otrzymał zaświadczenie o uczestnictwie. Ale otwarty dostęp do materiałów konferencyjnych sprawił, że z relacją i wykładami zapoznało się kolejne kilkaset osób z całej Polski. W tym roku naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie przygotowali specjalne podcasty, które udostępniane są wszystkim rodzicom i nauczycielom, użytkownikom dziennika elektronicznego Librus. Ponadto, lokalne Kluby Rotary poprzez kuratorów oświaty i samorządowe wydziały edukacji docierają z informacją do jak najszerszego grona odbiorców.