Rząd reformuje Kartę Nauczyciela. Oto lista najważniejszych zmian

Jeszcze na dobre nie rozpoczęły się prace w Sejmie nad obywatelskim projektem nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela, a rząd publikuje swoje założenia. W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów pojawiły się właśnie główne tezy projektowanych zmian. Za przygotowanie projektu jest odpowiedzialny Sekretarz Stanu w MEN Henryk Kiepura (PSL). Przewiduje się, że projekt trafi pod obrady rządu w drugim kwartale.

Publikacja: 19.02.2025 13:49

Rząd reformuje Kartę Nauczyciela. Oto lista najważniejszych zmian

Foto: Adobe stock

Grzegorz Cygonik

Celem projektu ustawy jest podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela przez zapewnienie nauczycielom korzystniejszych niż obecnie rozwiązań zawartych w pragmatyce zawodowej nauczycieli, w szczególności w zakresie wynagradzania, czasu pracy, ochrony stosunku pracy. Ponadto zachodzi potrzeba doprecyzowania niektórych przepisów pragmatyki zawodowej w celu wyeliminowania przypadków ich niewłaściwego stosowania.

Niezbędne jest również doprecyzowanie niektórych przepisów, tak aby nie rodziły one wątpliwości interpretacyjnych lub trudności w stosowaniu. Kwestie wymagające doprecyzowania były zgłaszane w szczególności przez Państwową Inspekcję Pracy, dyrektorów szkół, związki zawodowe zrzeszające nauczycieli i inne podmioty zainteresowane sprawami oświaty.

W projekcie ustawy proponuje się również uwzględnić postulaty jednostek samorządu terytorialnego o przywrócenie możliwości przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres wymieniony, co ułatwi obsadzanie tych stanowisk.

Proponuje się również rozszerzenie źródeł danych o absolwentach szkół ponadpodstawowych wykorzystywanych do prowadzenia monitoringu karier absolwentów publicznych i niepublicznych szkół ponadpodstawowych w celu zwiększenia efektywności działań doradców zawodowych.

Czytaj więcej

Kosmetyczno-inflacyjne podwyżki płac w oświacie. Nauczyciele niezadowoleni
Edukacja
Kosmetyczno-inflacyjne podwyżki płac w oświacie. Nauczyciele niezadowoleni

Najważniejsze propozycje zmian

Autorzy założeń zmiany ustawy proponują:

  • skrócenie okresu zatrudnienia nauczyciela posiadającego wymagane kwalifikacje, ale nieposiadającego stopnia awansu zawodowego, na podstawie umowy o pracę na czas określony z dwóch lat szkolnych do jednego roku szkolnego. Po upływie tego okresu, po spełnieniu warunków określonych w ustawie – Karta Nauczyciela, nauczyciel ten byłby zatrudniany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. W związku z tą zmianą przyspieszony zostanie termin dokonania oceny pracy nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela,
  • doprecyzowanie obowiązków mentora w zakresie wymiaru zajęć, które mentor prowadzi w obecności nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela i zajęć prowadzonych przez tego nauczyciela, a obserwowanych przez mentora. Mentor zostanie również włączony do składu komisji w obecności której w ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel, który w tym okresie uzyskał co najmniej dobrą ocenę pracy, jest obowiązany przeprowadzić zajęcia w wymiarze 1 godziny,
  • uregulowanie przypadków, w których nauczyciel zachowuje albo traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, oraz uregulowanie w jednolity sposób dla nauczycieli szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej sposobu ustalania liczby godzin ponadwymiarowych w tygodniach, w których przypadają dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela lub dni ustawowo wolne od pracy, oraz w tygodniach, w których zajęcia rozpoczynają się lub kończą w środku tygodnia. Proponuje się, aby co do zasady, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przysługiwało za zrealizowane godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, od tej zasady będą przewidziane jednak wyjątki,
  • dla ustalenia wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, niezrealizowane godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych będą uważane za zrealizowane, jeżeli zamiast tych zajęć nauczyciel zrealizuje w tym samym dniu przydzielone przez dyrektora szkoły zajęcia opiekuńcze lub wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, np. będzie sprawował opiekę nad uczniami na wycieczce szkolnej, uczestniczył w przeprowadzaniu odpowiednio: egzaminu ósmoklasisty, egzaminu zawodowego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie lub egzaminu maturalnego – z wyjątkiem części ustnej,
  • uregulowanie szczegółowych warunków obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw w jednolity sposób dla nauczycieli szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej;
  • zmianę przesłanki przydzielenia nauczycielowi godzin ponadwymiarowych - proponuje się, aby nauczyciela można było zobowiązać do pracy w godzinach ponadwymiarowych w szczególnych przypadkach wynikających z potrzeb szkoły,
  • wyeliminowanie przypadków przydzielania nauczycielom zastępstw za nieobecnych nauczycieli do realizacji w czasie, w którym powinni oni realizować zajęcia w ramach obowiązującego ich tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć,
  • ujednolicenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu z tygodniowym obowiązkowym wymiarem godzin zajęć nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe – proponuje się aby obydwie grupy nauczycieli obowiązywał taki sam tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć, tj. 18 godzin tygodniowo,
  • rozszerzenie uprawnień nauczycieli w zakresie nagrody jubileuszowej – wysokość nagrody za 40 lat pracy proponuje się podwyższyć z 250% do 300% wynagrodzenia miesięcznego. Ponadto proponuje się wprowadzenie nagrody jubileuszowej dla nauczycieli za 45 lat pracy w wysokości 400% wynagrodzenia miesięcznego,
  • umożliwienie nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową,
  • wyłączenie możliwości powierzania przez wojewodów kuratorom oświaty prowadzenia należących do właściwości wojewody spraw dotyczących powoływania i odwoływania komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli, funkcjonowania tych komisji oraz nadzoru nad pracą rzeczników dyscyplinarnych,
  • korzystniejsze ukształtowanie odpraw przysługujących nauczycielom w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne – proponuje się, aby w tych przypadkach nauczycielowi przysługiwała jednorazowa odprawa w wysokości: dwumiesięcznego wynagrodzenia – po 10 latach pracy, trzymiesięcznego wynagrodzenia – po 15 latach pracy, sześciomiesięcznego wynagrodzenia – po 20 latach pracy,
  • wydłużenie terminu na dokonanie oceny pracy nauczyciela w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, przeniesienia do innej szkoły lub udzielenia urlopu bezpłatnego – proponuje się wydłużenie tego terminu z 21 dni do 30 dni roboczych,
  • uregulowanie kwestii ochrony przedemerytalnej w jednolity sposób dla nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania oraz nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, z uwzględnieniem warunków wynikających z organizacji pracy szkoły,
  • zmiany o charakterze doprecyzowującym w zakresie oceny pracy nauczycieli, awansu zawodowego oraz zatrudniania nauczycieli,
  • przesunięcie terminu wypłaty składników wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac – składniki te będą wypłacane miesięcznie lub jednorazowo z dołu do piątego dnia miesiąca, następującego po miesiącu, za który przysługuje to wynagrodzenie,
  • umożliwienie przydzielania nauczycielom praktycznej nauki zawodu i nauczycielom teoretycznych przedmiotów zawodowych godzin ponadwymiarowych w wymiarze wyższym niż określony w art. 35 ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, ale wyłącznie za zgodą tych nauczycieli,
  • zmiany o charakterze doprecyzowującym w zakresie czasu pracy nauczycieli, w tym: doprecyzowanie przepisu upoważniającego organ prowadzący szkołę do określenia zasad rozliczania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli, dla których plan zajęć jest różny w poszczególnych okresach roku szkolnego, tak aby nie było wątpliwości, że odnosi się on wyłącznie do nauczycieli, dla których ustalony plan zajęć w pewnych okresach roku szkolnego nie wyczerpuje obowiązującego tych nauczycieli tygodniowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, doprecyzowanie zapisu, zgodnie z którym za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, wykonane w dniu wolnym od pracy, nauczyciel otrzymuje inny dzień wolny od pracy oraz dodanie przepisu, zgodnie z którym, w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie do ewidencji czasu pracy nauczycieli stosuje się odpowiednio art. 149 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z tym że w stosunku do nauczycieli nie ewidencjonuje się godzin pracy,
  • doprecyzowanie przepisów w zakresie sposobu ustalania środków na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze, przewidzianych w budżetach wojewodów,
  • doprecyzowanie przepisu określającego warunki nabycia prawa do pierwszego urlopu dla poratowania zdrowia, tak aby nie rodził on wątpliwości interpretacyjnych. zdania, które jest zbędne i prowadzi do niewłaściwego stosowania przepisów w tym zakresie.

Czytaj więcej

Pensje nauczycieli w górę. MEN przedstawiło projekt podwyżek
Praca, Emerytury i renty
Pensje nauczycieli w górę. MEN przedstawiło projekt podwyżek

Propozycje zmian w innych oświatowych ustawach

W projekcie ustawy proponuje się również zmiany innych ustaw:

- ustawy – Prawo oświatowe i w tym zakresie proponuje się:

a) umożliwienie przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres, o którym mowa w art. 63 ust. 21 ustawy – Prawo oświatowe, bez konieczności przeprowadzenia konkursu,

b) rozszerzenie zakresu źródeł danych rejestrowych wykorzystywanych do prowadzenia monitoringu karier absolwentów publicznych i niepublicznych szkół ponadpodstawowych o dane z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i Krajowej Administracji Skarbowej z jednoczesnym rozszerzeniem zakresu danych pozyskiwanych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i systemu informacji oświatowej;

2) ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej i w tym zakresie proponuje się:

a) zastąpienie gromadzenia danych o liczbie uczniów uczestniczących w zajęciach wychowania do życia w rodzinie gromadzeniem danych o liczbie uczniów uczestniczących w zajęciach edukacji zdrowotnej;

b) rozszerzenie zakresu danych dziedzinowych nauczyciela o informacje, że dany nauczyciel korzysta ze świadczeń emerytalnych wraz z datą nabycia prawa do takiego świadczenia;

c) dodanie możliwości przekazania przez szkoły i placówki oświatowe do bazy danych SIO danych w zakresie przypisania ucznia do oddziału, do którego ten uczeń będzie uczęszczał w kolejnym roku szkolnym, w okresie ferii letnich poprzedzających ten rok szkolny;

d) dodanie uprawnienia dla dyrektora szkoły i placówki oświatowej do udzielenia upoważnienia i przyznania danych dostępowych kierownikowi jednostki obsługującej lub pracownikowi albo pracownikom tej jednostki, uprzednio upoważnionym przez kierownika jednostki, w celu przekazywania danych do zbioru danych nauczyciela i zbioru danych szkoły i placówki oświatowej.

Proponowane przez rząd zmiany w ustawie Karty Nauczyciela są pochodną prac Zespołu do spraw pragmatyki zawodowej nauczycieli. W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele strony rządowej, organizacji związkowych oraz ogólnopolskich organizacji jednostek samorządu terytorialnego. Zadaniem Zespołu jest przygotowanie propozycji rozwiązań w zakresie pragmatyki zawodowej nauczycieli, w szczególności w zakresie wynagradzania, awansu zawodowego, oceny pracy, doskonalenia zawodowego i odpowiedzialności dyscyplinarnej, a także rozwiązań w zakresie uprawnień do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych.

Tekst powstał we współpracy z Wydawnictwami Szkolnymi i Pedagogicznymi SA

© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: rp.pl

Polityka Rząd Edukacja Nauczyciele Ministerstwo Edukacji Narodowej

Celem projektu ustawy jest podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela przez zapewnienie nauczycielom korzystniejszych niż obecnie rozwiązań zawartych w pragmatyce zawodowej nauczycieli, w szczególności w zakresie wynagradzania, czasu pracy, ochrony stosunku pracy. Ponadto zachodzi potrzeba doprecyzowania niektórych przepisów pragmatyki zawodowej w celu wyeliminowania przypadków ich niewłaściwego stosowania.

Niezbędne jest również doprecyzowanie niektórych przepisów, tak aby nie rodziły one wątpliwości interpretacyjnych lub trudności w stosowaniu. Kwestie wymagające doprecyzowania były zgłaszane w szczególności przez Państwową Inspekcję Pracy, dyrektorów szkół, związki zawodowe zrzeszające nauczycieli i inne podmioty zainteresowane sprawami oświaty.

Pozostało jeszcze 94% artykułu
Urszula Woźniak, wiceprezeska ZNP
Nauczyciele
Wiceszefowa ZNP: w Polsce brakuje około 11 tys. nauczycieli
Kolejni nauczyciele otrzymają bony na laptopy. Zmiany w ministerialnym programie
Nauczyciele
Kolejni nauczyciele otrzymają bony na laptopy. Zmiany w ministerialnym programie
Nauczyciel przed przejściem na emeryturę otrzyma wyższą odprawę
Nauczyciele
Wyższe odprawy i nagrody dla nauczycieli. MEN planuje zmiany
Kristina Kallas, Minister edukacji i badań naukowych Estonii
Nauczyciele
Minister edukacji Estonii: nauczyciele muszą dobrze zarabiać
dr Ilona Iłowiecka-Tańska, dyrektor innowacji w Centrum Nauki Kopernik
Nauczyciele
Podcast "Szkoła na nowo": Czy smartfon może być pomocą naukową?
Sprawdź atrakcyjne kursy walut. Wymieniaj walutę korzystnie i bezpiecznie
Materiał Promocyjny
Sprawdź atrakcyjne kursy walut. Wymieniaj walutę korzystnie i bezpiecznie
e-Wydanie