Armia ma problem z nieletnimi kandydatami na studia wojskowe

Na problemy związane z tegoroczną rekrutacją na uczelnie wojskowe, także absolwentów klas mundurowych, zwrócili uwagę opozycyjni posłowie. Andrzej Rozenek (Lewica Demokratyczna), Joanna Senyszyn (LD), Robert Kwiatkowski (LD) i Tomasz Siemoniak (Koalicja Obywatelska), wysłali w tej sprawie interpelację poselską do ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka.  

W związku z napływającymi do biur poselskich pytaniami osób kończących naukę w szkołach średnich, w tym w oddziałach przygotowania wojskowego i Certyfikowanych Wojskowych Klasach Mundurowych, dotyczącymi problemów związanych ze złożeniem wniosku o przyjęcie na uczelnie wojskowe, zwrócili się z prośbą o przedstawienie wykładni przepisów ustawy o obronie Ojczyzny.

„Część młodzieży kończącej naukę w szkołach ponadpodstawowych w danym roku to osoby, które w okresie rekrutacji na uczelnie wojskowe (marzec – czerwiec danego roku kalendarzowego) nie mają ukończonych 18 lat. Wiek ten osiągną jednak przed rozpoczęciem roku akademickiego. Wynika to z faktu rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej – zgodnie z przepisami to umożliwiającymi – w wieku 6 lat i kontynuacji tej nauki w 4. letnich szkołach ponadpodstawowych. Zgodnie z informacjami podawanymi przez uczelnie wojskowe, podstawowe wymagania dla kandydata do służby to między innymi zdana matura i ukończone 18 lat do dnia powołania do służby” – napisali w interpelacji.

I dodali, że o ile brak matury nie ma znaczenia przy aplikowaniu na uczelnię, o tyle eliminuje tych kandydatów to, że nie osiągnęli jeszcze 18 roku życia.   

Wskazali, że Wojskowe Centra Rekrutacyjne odmawiają takim kandydatom przyjęcia wniosku albo przyjmując go, zapowiadają odmowę skierowania na badania niezbędne w dalszym etapie rekrutacji. „Tym samym odmowy takie są wydawane osobom, które w dniu powołania do służby wojskowej, a często nawet przed zakończeniem procesu rekrutacji, ukończą wiek 18 lat. Takie postępowanie uniemożliwia uczestnictwo w naborze do wyższych uczelni wojskowych osobom, które ukończą 18 lat po dniu zamknięcia rekrutacji, a przed dniem możliwego powołania do służby” – wskazują posłowie opozycji.  

Posłowie nie otrzymali oni jeszcze odpowiedzi z resortu obrony narodowej.

Co mogą zrobić niepełnoletni absolwenci szkół średnich, jeśli chcą uczyć się na uczelniach wojskowych?

Ministerstwo Obrony Narodowej odpowiedziało jednak na pytania „Rzeczpospolitej” w tej kwestii. Urzędnicy MON wskazali, że podstawa prawna postępowania wobec takich osób oparta jest na rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z 5 lipca 2022 r. w sprawie kształcenia kandydatów do zawodowej służby wojskowej w ramach dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej w uczelniach wojskowych, szkołach podoficerskich, centrach szkolenia lub ośrodkach szkolenia wydane na podstawie art. 102 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny.

„W aktualnym stanie prawnym niedopuszczalnym jest odstąpienie od wskazanego kryterium wieku 18 lat. Przyjęta zasada wiąże się również z nabyciem pełniej zdolności do czynności prawnych przez zainteresowanego, bowiem dopiero wówczas może on samodzielnie składać i przyjmować oświadczenia woli, które skutkować mogą powstaniem, zmianą, albo ustaniem stosunku prawnego. Przepisy prawne odnośnie konieczności ukończonych 18 lat jako warunku ubiegania się o powołanie do dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej pełnionych w trakcie kształcenia w uczelni wojskowej pozostają w zgodności z Konwencją o Prawach Dziecka przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 roku i ratyfikowaną przez Rzeczpospolitą Polską w 1991 r.” – tłumaczy resort obrony narodowej.

I dodaje, że zmiana warunku dotycząca wieku przy ubieganiu się o powołanie do służby czynnej, czyli obniżenie granicy wieku do 17 lat, „byłaby naruszeniem przyjętej przez Rzeczpospolitą Polską Konwencji, co w świetle prawa oznaczałoby możliwość ubiegania się o powoływanie do czynnej służby wojskowej przez osoby niepełnoletnie”.

Jakie zatem rozwiązanie proponuje MON? Otóż z odpowiedzi, którą otrzymaliśmy wynika, że maturzyści, którzy nie ukończyli 18 roku życia „będą mogli rozpocząć studia na uczelniach wojskowych jako studenci cywilni, bowiem wszystkie uczelnie wojskowe równolegle do kształcenia żołnierzy prowadzą na tożsamych kierunkach studiów kształcenie studentów cywilnych”. A po zaliczeniu co najmniej pierwszego semestru mogą starać się o przeniesienie na studia wojskowe.

Armia jednocześnie stara się być elastyczna i przedłużać okres składania wniosków w przypadku ubiegania się o studia wojskowe. MON podaje przykład Lotniczej Akademii Wojskowej do której z powodu konieczności przeprowadzenia skomplikowanych badań lekarskich i przeprowadzenia tzw. „preselekcji” termin składania wniosków określono na 31 marca. Jednak teraz prowadzone są prace nad zmianą rozporządzenia, w której termin składania wniosku o przyjęcie na studia dla kandydatów na żołnierzy w LAW zostanie wydłużony do 30 kwietnia. To rozwiązanie skierowane jest m.in. do tych osób którzy 18 lat ukończą najpóźniej w dniu rozpoczęcia rekrutacji.