W Polsce od dwóch miesięcy trwa wielki test kompetencji cyfrowych. To projekt, który realizowany jest w krajach Grupy Wyszechradzkiej, choć po raz pierwszy nad Wisłą. Sprawdzian jest dopiero na półmetku, ale poznaliśmy jego wstępne wyniki. Dane z IT Fitness Test wskazują, że młodzież szkolna w naszym kraju (to właśnie do uczniów adresowane jest to przedsięwzięcie) wykazuje się całkiem dobrą znajomością narzędzi ochrony przed cyfrowymi zagrożeniami. Gorzej wypada jednak obsługa komputerowych narzędzi biurowych.

Branża cyfrowa w Polsce szykuje już rekomendacje działań, które pozwoliłyby podnieść poziom kształcenia w tym obszarze. – Uśrednione wyniki pokazują, że podniesienie kompetencji cyfrowych wśród uczniów powinno być zadaniem priorytetowym – potwierdza Michał Kanownik, prezes Związku Cyfrowa Polska (ZCP), który koordynuje sprawdzian w naszym kraju.

Problem ze współpracą w sieci

Jak dowiedziała się „Rzeczpospolita”, do 14 czerwca do egzaminu podeszło ok. 18 tys. polskich uczniów ostatnich klas szkół podstawowych, a także wszystkich klas w szkołach ponadpodstawowych. To największa tego typu inicjatywa, która ma sprawdzić umiejętności w grupie teoretycznie najlepiej dostosowanej do cyfrowego świata.

– Chcemy się dowiedzieć, jak w świecie cyfrowym radzi sobie młode pokolenie i na ile są oni przygotowani do wejścia w życie zawodowe. To cenne informacje dla resortu edukacji, potencjalnych pracodawców, a przede wszystkim dla samych uczestników – tłumaczy Kanownik. Jak podkreśla, uczniowie szkół licealnych, technicznych oraz zawodowych radzą sobie tylko z 41 proc. zadań z cyfrowego testu. Lepiej, ale tylko nieznacznie, jest w podstawówkach – tu średnia poprawnych odpowiedzi to 46 proc. Najmniej trudności sprawia uczniom z obu poziomu szkół część określana jako „internet”, która bada umiejętności posługiwania się narzędziami w sieci, a także „bezpieczeństwo i systemy komputerowe" (sprawdza wiedzę z zakresu cyberbezpieczeństwa). Największe kłopoty młodym Polakom sprawiają narzędzia biurowe, jak np. Excel, obsługa platform do współpracy w sieci oraz sieciach społecznościowych.

Eksperci Cyfrowej Polski, którzy analizują wyniki również pod względem geograficznym, podają, że najlepiej do tej pory z testem kompetencji cyfrowych poradzili sobie uczniowie z województwa podkarpackiego. W przypadku szkół ponadpodstawowych średni wynik tam to 54 proc. Dla porównania na Mazowszu czy w Małopolsce to odpowiednio 48 i 34 proc. Na samym końcu zestawienia plasują się z kolei mieszkańcy woj. lubuskiego (zaledwie 24 proc. poprawnie wykonanych zadań. Z kolei w przypadku szkół podstawowych prym wiodą woj. łódzkie i podlaskie (po 52 proc.), a zestawienie zamykają woj. lubuskie i pomorskie (po 40 proc.). – Na mapie polskich szkół mamy oczywiście wiele pozytywnych przypadków. W niektórych placówkach wyniki były bardzo wysokie, a niektórzy z uczniów odpowiedzieli poprawnie na 100 proc. pytań – zastrzega prezes ZCP.

Polska nie gorsza niż Słowacja

Podobne testy w latach 2020–2021 przeprowadzono w Słowacji. Okazuje się, że słabe wyniki to nie tylko polska domena. W przypadku sprawdzianu kompetencji cyfrowych dla szkół podstawowych średni wskaźnik dla uczniów w wieku 7–16 lat wynosił 40 proc., a  w grupie wiekowej 7–13 lat – 37 proc. Próba na słowackiej kadrze dydaktycznej wypadła nieco lepiej. Wskaźnik poprawnych odpowiedzi udzielonych przez nauczycieli sięgnął 58 proc.

IT Fitness Test to najszersza do tej pory akcja, badająca umiejętności cyfrowe uczniów nie tylko w Polsce, ale w całym regionie. Podobnie jak w Słowacji analizie poddano również i nauczycieli. Dzięki zaangażowaniu firm branży technologicznej z całej Grupy Wyszehradzkiej oraz wsparciu finansowemu Funduszu Wyszehradzkiego, IT Fitness Test swoim zasięgiem obejmuje wszystkie szkoły podstawowe i średnie zarówno w Polsce, jak też w Czechach, na Węgrzech i Słowacji. Wyniki poznamy wczesną jesienią. Sprawdzian, mimo rozpoczynających się wkrótce wakacji, będzie trwał jeszcze przez cały lipiec. Badania prowadzone będą m.in. na koloniach oraz półkoloniach.