Jednak mniej agresji w szkołach

Nastolatki nie są dziś tak wrażliwe na krzywdę innych jak jeszcze dziesięć lat temu. Coraz rzadziej atakują pedagogów

Publikacja: 17.12.2007 03:41

Jednak mniej agresji w szkołach

Foto: Rzeczpospolita

Tak wynika z badań nad agresją szkolną przeprowadzanych przez prof. Krystynę Ostrowską z Uniwersytetu Warszawskiego, do których dotarła „Rzeczpospolita”. Prof. Ostrowska na zlecenie Ministerstwa Edukacji porównała sytuację w szkołach na przestrzeni dziesięciu lat. – Pierwsze badanie wykonaliśmy w 1997 roku, następne w 2003. Ostatnie w październiku tego roku na grupie ponad 2000 uczniów od piątej klasy do maturalnej. Odwiedziliśmy szkoły we wszystkich województwach – mówi prof. Ostrowska.

Uczniowie byli m.in. pytani, czy spotkali się ze zjawiskiem dręczenia psychicznego, wyzwiskami, obgadywaniem, biciem, przymuszaniem, wandalizmem. Mieli wskazać, czy sami byli kiedyś ofiarami przemocy bądź jej sprawcami. Pytano też o agresywne zachowania wobec nauczycieli.

– Dziś problem agresji poważnie dotyka ok. 14 procent uczniów. W tej grupie są zarówno ci, którzy są sprawcami jak i ofiarami najbardziej dotkliwej przemocy szkolnej: bicia, bójek grupowych, przemocy z użyciem narzędzi, przymuszania – stwierdza prof. Ostrowska. Dodaje, że gimnazja, które skupiają młodzież w najtrudniejszym wieku, wcale nie wypadają gorzej niż inne typy szkół.

Porównując wyniki z 1997 i 2007 roku, obserwuje się spadek zachowań agresywnych. Wzrasta bowiem procent uczniów, którzy w ogóle nie zetknęli się ze szkolną agresją. – W 1997 roku takich osób było 8,6 proc. Teraz nieco ponad 10 procent. Skok jest niewielki, ale trzeba wziąć pod uwagę, że dziś w kategoriach szkolnej agresji mieści się też pociągnięcie za warkocz – mówi autorka badań.

Co jeszcze zaobserwowano? Spada liczba ofiar przemocy, ale za to jeden sprawca dokonuje więcej czynów. Uczniowie są też mniej zdolni do empatii i mniej wrażliwi na krzywdę oraz cierpienie innych niż kilka lat temu. Łukasz Ługowski, dyrektor ośrodka dla trudnej młodzieży Kąt w Warszawie, dodaje, że dziś sprawcami agresji coraz częściej są dziewczęta: – Są tak samo nafaszerowane agresją jak chłopcy. Tak samo często wszczynają bójki.

Zmienia się też stosunek uczniów do nauczycieli. Na pytanie: jacy nauczyciele spotykają się z agresją ze strony uczniów (np. słowną, niszczeniem mienia, przeszkadzaniem na lekcji), coraz więcej nastolatków odpowiada, że tacy, którzy są nieprzygotowani albo nie potrafią zapanować nad klasą. Maleje grupa uczniów skłonnych dokuczać nauczycielom wymagającym. W 1997 roku 49,3 proc. wskazało, że atakowani są tacy pedagodzy, a w 2007 – 37,9 proc. Najczęściej z przemocą spotykają się nauczyciele szkół zawodowych.

Naukowcy badali również, jak klimat szkoły wpływa na występowanie agresji. – Ta zależność na przestrzeni lat wzrasta. Coraz cenniejsze są więzi koleżeńskie. Z drugiej strony uczniowie coraz częściej wskazują, że ich środowisko nie jest zintegrowane – mówi Marek Kulesza z UW. Z badań wynika, że relacje między uczniami najlepsze są w Małopolsce, Lubuskiem, Podlaskiem, Warmińsko-Mazurskiem. Do poprawienia: w Dolnośląskim, Pomorskim i Kujawsko-Pomorskim.

– Niepokojące jest, że szkoła w ciągu tych dziesięciu lat nie potrafiła sobie poradzić z powtarzającymi się negatywnymi zjawiskami – alarmuje prof. Ostrowska. – Naruszana jest godność człowieka. Uczniowie niestosownie odnoszą się do siebie i do nauczycieli. Nauczyciele do uczniów. Źle jest z zachowaniem zasady prawdy. Na porządku dziennym jest oszukiwanie i rozpowszechnianie przez uczniów nieprawdziwych informacji. Nie możemy znaleźć sposobu na zapobieganie takim z pozoru błahym zjawiskom jak potrącanie na korytarzu.

Wyniki badań zostaną dziś zaprezentowane na ogólnopolskiej konferencji „Co dzieje się z agresją w szkole?” w Centrum Metodycznym Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej w Warszawie.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki

r.czeladko@rp.pl

Edukacja
Podcast „Szkoła na nowo”: Skibidi, sigma - czyli w jaki sposób młodzi tworzą swój język?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Edukacja
MEN zmienia przepisy o frekwencji w szkole. Uczeń nie pojedzie na wakacje we wrześniu
Edukacja
Rusza nowy podcast "Rz" poświęcony edukacji
Edukacja
Marcin Smolik odwołany ze stanowiska szefa CKE
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Edukacja
Ćwiek-Świdecka: czy wyniki Szkoły w Chmurze na pewno są takie złe?