Uczniowie podążą patriotyczną ścieżką

Rzecznik Praw Obywatelskich inicjuje program edukacji patriotycznej młodzieży, liczy na wsparcie rządu.

Publikacja: 06.09.2013 20:13

Irena Lipowicz chce na nowo ukształtować świadomość historyczną młodych Polaków

Irena Lipowicz chce na nowo ukształtować świadomość historyczną młodych Polaków

Foto: Fotorzepa, Danuta Matloch DM Danuta Matloch

Istotą programu mają być wyjazdy młodzieży ze szkół gimnazjalnych lub ponadgimnazjalnych do miejsc kaźni Polaków. – Zależy nam na tym, by każdy uczeń miał szansę osobiście odwiedzić jedno z 54 takich miejsc, które rozsiane są po całej Polsce – mówi „Rz” prof. Irena Lipowicz.

Cel? Edukacja patriotyczna, która ma także pomóc w walce z postawami ksenofobicznymi i nacjonalistycznymi wśród młodego pokolenia. Zdaniem historyków, program ma szansę odnieść sukces, zastanawiają się jednak czy znajdą się pieniądze na jego realizację. – Będziemy namawiać samorządy, by zaangażowały się w tę inicjatywę, o wsparcie finansowe i organizacyjne zamierzamy zwrócić się także do instytucji rządowych. Myślę, że jest to znakomite pole do współdziałania zarówno dla Ministerstwa Edukacji Narodowej, jak i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – mówi Wojciech Soczewica, który w biurze RPO koordynuje prace nad tą inicjatywą. Do programu jako pierwsze włączyły się władze Wrocławia.

– W czerwcu tego roku prof. Lipowicz rozmawiała o programie walki z ksenofobią z prezydentem Rafałem Dutkiewiczem. W konkluzji oboje stwierdzili, że najskuteczniejszą formą przeciwdziałania postawom ksenofobicznym i nacjonalistycznym jest edukacja historyczna, która pokazuje do czego tego typu przekonania i działania mogą prowadzić – opowiada Soczewica.

– Niestety, zmiany programowe nauczania historii, które kilka lat temu weszły do gimnazjów, a teraz wchodzą do szkół ponadgimnazjalnych, doprowadziły do tego, że liczba uczniów odwiedzających takie miejsca jak Auschwitz, zdecydowania zmalała – dodaje.
Faktycznie. W czerwcu tego roku dyrektor Muzeum Auschwitz-Birkenau dr Piotr Cywiński przedstawił statystyki, z których wynika że w 2012 r. to muzeum cieszyło się rekordową frekwencją. Ale to wynik rosnącej liczby turystów zagranicznych. Grup polskich jest w Auschwitz coraz mniej.

Jak tłumaczył dr Cywiński, jest to spowodowane właśnie zmianami programowymi w nauczaniu historii w Polsce.

Teraz może się to zmienić. Wrocławscy gimnazjaliści i licealiści już we wrześniu będą mogli uczestniczyć w finansowanych przez miasto wycieczkach do wybranego przez szkołę obozu koncentracyjnego Auschwitz lub Gross-Rosen w Rogoźnicy. Miasto chce też organizować wyjazdy do innych miejsc pamięci o charakterze patriotycznym.

Profesor Jan Żaryn, były dyrektor Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej nie ma żadnych wątpliwości, że program, który proponuje RPO przyniesie o wiele lepsze skutki w kształtowaniu postaw obywatelskich i patriotycznych młodych ludzi niż dziesiątki nawet najlepiej poprowadzonych lekcji historii, czy wiedzy o społeczeństwie.
– Zajęcia wyjazdowe dają możliwość budowania ciekawszych scenariuszy lekcji, przede wszystkim jednak dają młodzieży możliwość oddania hołdu polskim patriotom, którzy byli prześladowani za fakt bycia Polakiem i stawianie oporu hitlerowskim okupantom. A to zawsze wywołuje w młodych ludziach autentyczne i głębokie emocje – mówi „Rz” prof. Żaryn.

Wtóruje mu prof. Wojciech Roszkowski, historyk i autor podręczników do tego przedmiotu. – Polska polityka pamięci narodowej, czy edukacja patriotyczna jest bardzo słaba. Warto zwrócić uwagę jak robi to Izrael, który od wielu lat wysyła swoją młodzież do miejsc kaźni Żydów, po to by pamięć o tamtych ofiarach nigdy nie zginęła. Zresztą w podobny sposób zachowują się Niemcy, którzy chcą ucywilizować swoją historię i pokazać światu, że nie wszyscy z nich byli hitlerowcami – mówi prof. Roszkowski. Zaznacza, że wycieczki uczniów nie powinny ograniczać się do miejsc kaźni Polaków. – Warto by odwiedzali również te miejsca, które świadczą o historycznych sukcesach Polaków – dodaje.

Do międzynarodowych przykładów odwołuje się też prof. Lipowicz. – Będąc ambasadorem w Austrii wielokrotnie uczestniczyłam w obchodach rocznicowych w obozie Mauthausen-Gusen. Każdego roku było tam mnóstwo młodzieży z Włoch, polskiej młodzieży tam nie było, choć najwięcej w tym obozie zginęło Polaków. Chciałabym, aby to się zmieniło – mówi.

Program „wycieczek” patriotycznych, był już raz, przez trzy lata realizowany i finansowany przez rząd, kiedy szefem MEN był Roman Giertych. Cieszył się on ogromnym zainteresowaniem wśród uczniów, jak i nauczycieli. Jednak następczyni Giertycha, Katarzyna Hall nie zdecydowała się go przedłużyć.

Eksperci od pewnego czasu wskazują na kryzys edukacji historycznej. Z roku na rok maleje bowiem liczba uczniów podchodzących do matury z tego przedmiotu. Przeprowadzone w kwietniu tego roku badania wśród warszawskich licealistów pokazały, że co czwarty z nich uważa, iż powstanie w getcie warszawskim zakończyło się zwycięstwem. Z innych badań przeprowadzonych w 2010 r. wynika, że 30 proc. Polaków uważa, że za zbrodnię w Katyniu odpowiadają Niemcy, im niższy był wiek respondentów, tym więcej padało błędnych odpowiedzi.

Istotą programu mają być wyjazdy młodzieży ze szkół gimnazjalnych lub ponadgimnazjalnych do miejsc kaźni Polaków. – Zależy nam na tym, by każdy uczeń miał szansę osobiście odwiedzić jedno z 54 takich miejsc, które rozsiane są po całej Polsce – mówi „Rz” prof. Irena Lipowicz.

Cel? Edukacja patriotyczna, która ma także pomóc w walce z postawami ksenofobicznymi i nacjonalistycznymi wśród młodego pokolenia. Zdaniem historyków, program ma szansę odnieść sukces, zastanawiają się jednak czy znajdą się pieniądze na jego realizację. – Będziemy namawiać samorządy, by zaangażowały się w tę inicjatywę, o wsparcie finansowe i organizacyjne zamierzamy zwrócić się także do instytucji rządowych. Myślę, że jest to znakomite pole do współdziałania zarówno dla Ministerstwa Edukacji Narodowej, jak i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – mówi Wojciech Soczewica, który w biurze RPO koordynuje prace nad tą inicjatywą. Do programu jako pierwsze włączyły się władze Wrocławia.

Edukacja
Podcast „Szkoła na nowo”: Skibidi, sigma - czyli w jaki sposób młodzi tworzą swój język?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Edukacja
MEN zmienia przepisy o frekwencji w szkole. Uczeń nie pojedzie na wakacje we wrześniu
Edukacja
Rusza nowy podcast "Rz" poświęcony edukacji
Edukacja
Marcin Smolik odwołany ze stanowiska szefa CKE
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Edukacja
Ćwiek-Świdecka: czy wyniki Szkoły w Chmurze na pewno są takie złe?