Lekcje etyki przez Internet

Po kilku latach bezowocnych interwencji m.in. rzecznika praw obywatelskich i Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka wydaje się, że Ministerstwo Edukacji postanowiło wreszcie rozwiązać problem z nauczaniem etyki w szkołach.

„Rz" dotarła do nieoficjalnego jeszcze planu działania w tej sprawie. Zgodnie z nim we wrześniu 2015 r. lekcje tego przedmiotu mogą się pojawić w zupełnie nowej odsłonie.

Co proponuje MEN? Chce obniżyć próg wymaganej liczby uczniów do uruchomienia tego przedmiotu z siedmiu do trzech. Teraz w wielu szkołach zajęcia z etyki się nie odbywają, bo nie udaje się zebrać wymaganej minimalnej liczby uczniów. Z kolei, aby problemem w prowadzeniu tych lekcji nie był brak wykwalifikowanych nauczycieli, MEN zamierza wprowadzić możliwość kształcenia na odległość za pomocą e-learningu.

Problem polega na tym, że reforma ta zawiera też wiele irracjonalnych działań, które znacznie przedłużą czas jej wejścia w życie. Chodzi np. o opracowanie nowych programów nauczania etyki. Wydaje się to dziwne, bo takie programy już powstały. Na zlecenie Ośrodka Rozwoju Edukacji w 2010 r. napisali je Anna Ziemska oraz Łukasz Malinowski, są one ogólnodostępne i zgodne z nową podstawą programową. W 2012 r. korzystanie z nich, w jednym z wystąpień sejmowych, rekomendował ówczesny wiceminister edukacji Mirosław Sielatycki.

W minionym roku szkolnym lekcje etyki prowadzone były w mniej niż 5 proc. szkół, zajęcia z religii w 90 proc.

Dziwi też wskazana przez MEN konieczność przeprowadzenia przetargu na stworzenie platformy e-learningowej, ponieważ resort już taką dysponuje. Za jej pomocą kształci się Polonię.

Problem nauczania etyki w szkołach jest tym bardziej palący, że zwrócił na niego uwagę Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, który pod koniec 2010 r. w głośnym procesie „Grzelak przeciwko Polsce" uznał, że brak dostępu do takich lekcji stanowi naruszenie wolności wyznania oraz zakazu dyskryminacji.

Jak duży jest to problem, pokazują statystyki. Według ostatnich danych MEN w minionym roku szkolnym lekcje etyki prowadzone były w mniej niż 5 proc. szkół, tymczasem zajęcia z religii w 90 proc. Przez blisko trzy lata resort edukacji mimo wielokrotnych monitów nie zrobił nic, by ten stan rzeczy zmienić.

W lipcu tego roku rzecznik praw obywatelskich prof. Irena Lipowicz zwróciła się w tej sprawie do premiera Donalda Tuska. Prosiła o wyjaśnienie, z czego wynika indolencja MEN, oraz o przedstawienie harmonogramu działań, które mają naprawić stan rzeczy zakwestionowany w Strasburgu.

„Mimo upływu trzech lat od wydania wyroku systemowe problemy związane z nauczaniem etyki w polskich szkołach, wskazane przez strasburski Trybunał, nadal nie zostały rozwiązane. Brak zauważalnego postępu w nieuchronny sposób powoduje, że standardy Rady Europy w tym obszarze nie są w polskim państwie respektowane" – napisała prof. Lipowicz.

Wcześniej z inicjatywy RPO doszło także do dwóch spotkań z przedstawicielami MEN oraz resortu spraw zagranicznych odpowiedzialnego za wykonywanie wyroków Trybunału w Strasburgu.