W najbliższy czwartek wieczorem lub w piątek rano odbędzie się finalne głosowanie w Sejmie nad reformą nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina. Później ustawa trafi do Senatu. Jak jednak wynika z naszych informacji, na ostatnim etapie prac w Sejmie Ministerstwo Nauki zgłosi ok. 50 kolejnych poprawek do ustawy.
Zmiany dotyczą trzech sfer, które budziły do tej pory kontrowersje, przede wszystkim w klubie PiS. Jednak zmiany nie dotyczą samego rdzenia reformy. Jak słyszymy, w tym tygodniu do ustawy wprowadzone zostają modyfikacje dotyczące składu rady uczelni, sposobu wybierania rektora oraz przyjmowania strategii uczelni.
W tym pierwszym przypadku poprawki sprawią, że większość składu rad uczelni będą mogły tworzyć osoby „z wewnątrz”. Druga modyfikacja polega na tym, że kandydata na rektora – który w nowej ustawie zyskuje bardzo duże uprawnienia – będzie mogła zgłaszać albo rada uczelni, albo inne ciało w ramach szkoły wyższej. Trzecia istotna zmiana ma dotyczyć tego, kto będzie uchwalał strategię placówki wyższej. W obecnej wersji jest to rada, w nowych poprawkach strategię będzie uchwalał senat.
Te ustrojowe zmiany w ustawie mają wyjść naprzeciw obawom zgłaszanym głównie przez PiS. Bo to w ramach partii rządzącej kontrowersje wobec ustawy były największe. W ostrych słowach reformę komentował szef klubu PiS i wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki. Opór stawiał też prof. Włodzimierz Bernacki, poseł PiS i wiceprzewodniczący podkomisji stałej ds. szkolnictwa wyższego. Wiosną doszło do spotkań polityków sprzeciwiających się reformie z liderem PiS Jarosławem Kaczyńskim i wicepremierem Jarosławem Gowinem. Po tych spotkaniach Kaczyński oficjalnie ogłosił na wspólnej konferencji prasowej z Gowinem, że reforma ma zielone światło. W Sejmie prace nad nią przebiegły gładko.
Niespodziewanym elementem sporu stał się protest okupacyjny studentów w kilku polskich uczelniach. W poniedziałek przyłączyło się do nich krakowskie AGH. – To jest niewielka część całej społeczności. Duża część udzieliła nam poparcia. Mam też wrażenie, że wielu z protestujących odnosi się do pierwotnej wersji ustawy. Ona była zmieniana w trzech turach, czwarta będzie w tym tygodniu – mówi „Rzeczpospolitej” wiceminister nauki Piotr Muller.
W nowej edycji prestiżowego rankingu QS World University Rankings znalazło się w tym roku 14 polskich uczelni, czyli o pięć więcej niż rok temu. Najlepsza uczelnia w rankingu – Uniwersytet Warszawski – awansowała do 4. setki (na 394 r. miejsce). Również Uniwersytet Jagielloński zyskał. Dla Ministerstwa Nauki te wyniki to efekt m.in. dostosowywania się polskiej nauki do założeń reformy przyjmowanych przez Sejm. Wicepremier Gowin zwracał też uwagę, że na zmiany mogło wpłynąć też przyjęcie nowego algorytmu finansowania uczelni oraz walka z biurokracją.
Teraz, jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, to w Senacie reforma zostanie przyjęta bez poprawek. Później trafi do prezydenta. Reforma Gowina ma zacząć wchodzić w życie jesienią tego roku.
