Chcieli walczyć z „czerwonym"

Publikacja: 07.12.2011 19:16

Chcieli walczyć z „czerwonym"

Foto: Archiwum

W czwartek w warszawskim oddziale Centrum Edukacyjnego IPN odbędzie się konferencja "Warszawa niepokonana 1980 – 1989". Czy coś nowego da się jeszcze o tym powiedzieć?

Bartłomiej Noszczak:

W tym roku mija 30. rocznica wybuchu stanu wojennego, a my w dalszym ciągu mało wiemy o ostatnim dziesięcioleciu Polski Ludowej, np. o młodzieżowych organizacjach. Nawet nie wszyscy varsavianiści wiedzą, że oprócz Regionalnego Komitetu Wykonawczego NSZZ "Solidarność" Region Mazowsze działały też mniej znane organizacje młodzieżowe: Warszawska Konfederacja Polski Niepodległej, Niepodległościowa Opozycja Harcerska, grupy oporu Solidarni, Solidarność Walcząca, NZS na UW czy Federacja Młodzieży Walczącej.

Jak powstawały te organizacje?

Na ogół powstawały one bez poważnego wsparcia ze strony dorosłej opozycji. Wyrastały z potrzeby chwili, buntu młodych ludzi przeciwko partii komunistycznej, z chęci przeciwstawienia się marazmowi. Federacja Młodzieży Walczącej powstała w 1984 roku z inicjatywy sześciu osób skupionych wokół pisma "Bunt". Skupiali nie tylko studentów, licealistów, ale i młodzież ze środowisk robotniczych. Inną organizacją, bardziej radykalną, była powstała  w 1982 roku grupa Piłsudczyków – uczniów z warszawskiego Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Reja. Najbardziej spektakularną akcją z ich udziałem było  podpalenie znajdującego się tuż pod nosem bezpieki pomnika  Feliksa Dzierżyńskiego.

Ale młodych pewnie taki radykalizm pociągał?

W czasach gnijącego PRL  i kryzysu ekonomicznego te organizacje były iskierkami na szarym tle. Ich podstawowym celem było odzyskanie niepodległości i walka z "czerwonym". Prowadzili szeroką działalność edukacyjną i wydawniczą. Malowali symbole przeciwko PRL na murach czy w szkołach. Animowali minuty ciszy, celebrowali ważne rocznice, organizowali marsze i apelowali o uwolnienie więźniów politycznych. Ważną akcję przeprowadziła FMW. Jej członkowie podjęli się sprawdzenia rzeczywistej frekwencji w jednym z referendów. Porównując liczbę wchodzących i wychodzących z lokali, wyliczyli, że w głosowaniu udział wzięło nie 80, ale 60 proc. Polaków.

Czyli młodzieżowa opozycja przyczyniła się w jakimś stopniu do przemian 1989 roku?

W znikomy sposób. Jej działacze raczej wspierali i mobilizowali starszą opozycję.

rozmawiała Monika Gębala

Konferencja "Warszawa niepokonana (1980 – 1989). Antysystemowe formy oporu w stolicy" zaczyna się jutro  o godz. 10 w Centrum Edukacyjnym IPN przy ul. Marszałkowskiej 2[1/2]5  w Warszawie. Organizatorzy zaplanowali także m.in. kiermasz wydawnictw  drugoobiegowych, warsztaty edukacyjne i pokaz filmów

W czwartek w warszawskim oddziale Centrum Edukacyjnego IPN odbędzie się konferencja "Warszawa niepokonana 1980 – 1989". Czy coś nowego da się jeszcze o tym powiedzieć?

Bartłomiej Noszczak:

Pozostało 94% artykułu
Edukacja
MEN zmienia przepisy o frekwencji w szkole. Uczeń nie pojedzie na wakacje we wrześniu
Edukacja
Rusza nowy podcast "Rz" poświęcony edukacji
Edukacja
Marcin Smolik odwołany ze stanowiska szefa CKE
Edukacja
Ćwiek-Świdecka: czy wyniki Szkoły w Chmurze na pewno są takie złe?
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Matriał Promocyjny
Ojcowie na urlopie to korzyści dla ich dzieci, rodzin, ale i firm