Zdolni na marginesie

W Polsce brakuje spójnego systemu pracy z uczniami wybitnymi

Aktualizacja: 22.03.2012 20:22 Publikacja: 22.03.2012 20:07

Zdolni na marginesie

Foto: Fotorzepa, BS Bartek Sadowski

Państwo zapomniało o  uczniach zdolnych. Szkoły, które chcą kształcić olimpijczyków, muszą szukać wsparcia w samorządach i u rodziców. By zatrudnić najlepszych nauczycieli, uciekają się do pozasystemowych rozwiązań. Nauczyciele skarżą się też, że nikt ich nie uczy, jak pracować z młodzieżą uzdolnioną. Na szybkie zmiany  jednak się nie zanosi.

Ośrodek Rozwoju Edukacji, agenda MEN, właśnie opublikował raport z "Badania elementów systemu pracy z uczniem zdolnym". Wzięli w nim udział dyrektorzy, nauczyciele, uczniowie i absolwenci 30 szkół odnoszących sukcesy w pracy z takim uczniem. Konkluzje?

Ankietowani wskazują liczne problemy: brak systemu motywacyjnego dla nauczycieli uczniów zdolnych, nadmiar biurokracji – wymaga się od nich szczegółowego opisu efektów indywidualnego kształcenia. W raporcie ORE czytamy też, że szkoły, chcąc zatrudnić specjalistów i płacić im lepiej, muszą stosować niestandardowe formy zatrudniania, np. umowy cywilnoprawne. Bywa, że takiego wykładowcę zatrudnia działająca przy szkole fundacja rodziców.

Potwierdza to Marek Łaźniak, dyrektor XIV LO we Wrocławiu, jednego z najlepszych w Polsce. – Przy szkole działają dwie fundacje rodziców, dzięki którym możliwe jest finansowanie dodatkowych zajęć dla uczniów i zatrudnienie wykładowców akademickich – mówi. Dodaje, że jego szkoła jest w komfortowej sytuacji, bo na uczniów uzdolnionych sporo łoży samorząd.

W podobnym tonie wypowiada się Cezary Urban, dyrektor szczecińskiego LO nr XIII. – Mam 150 uczniów, którzy realizują indywidualny program nauki. Tylko w przypadku matematyki to dodatkowe 4 godziny lekcyjne w tygodniu – relacjonuje. Pieniądze na dodatkowe lekcje wykłada samorząd. Ale już za rozszerzone zajęcia językowe płacą rodzice. Co miesiąc  130 zł. Efekty są takie, że połowa z ponad 300 uczniów tej szkoły co roku startuje w olimpiadach. Ok. 40 z nich co roku zdobywa tytuły olimpijskie.

Szkoły w mniejszych ośrodkach mają jeszcze inne problemy. Opowiada Elżbieta Gibasiewicz-Stasiak z Ostrowa Wielkopolskiego, mama Agnieszki, obecnie studentki pierwszego roku medycyny: – Córka ma uzdolnienia w kierunkach ścisłych. Gdy chciała rozwijać swoje pasje, okazało się, że w mieście nie ma dostępu do laboratorium.

Na kłopotach z finansami się nie kończy. W raporcie czytamy, że nauczyciele narzekają na  brak szkoleń, które podnosiłyby ich kwalifikacje i uczyły pracy z uczniami uzdolnionymi. "Nie otrzymuję żadnej pomocy dotyczącej tego, jak pracować z uczniem zdolnym. (...) Potrzebuję konkretnej wiedzy, informacji, warsztatu, a o to trudno" – napisała jedna z ankietowanych nauczycielek.

Co na to resort edukacji? Informuje, że prowadzi unijny projekt, którego zadaniem jest opracowanie systemu pracy z uczniem zdolnym. Do 31 grudnia 2013 r. – wtedy projekt się kończy – eksperci mają przedstawić ministrowi edukacji rekomendacje w sprawie zmian legislacyjnych, metodycznych i finansowych. Czy resort je wprowadzi i od kiedy miałyby wejść w życie, nie wiadomo.

Specjaliści, z którymi rozmawiała "Rz", przekonują, że idealnym rozwiązaniem byłoby powołanie w każdym województwie przy ośrodku akademickim szkół dla uczniów uzdolnionych. Taka placówka już od  wielu lat z sukcesami działa przy UMK w Toruniu. Gimnazjum i Liceum Akademickie to obecnie najlepsze liceum w kraju (w rankingu "Rz" za 2011 i 2012 r. zajęła 1. miejsce).

Urszula Sajewicz-Radtke, psycholog rozwojowy z sopockiego wydziału  zamiejscowego Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, podkreśla, że polskiej szkole bardzo przydałby się specjalny program dotyczący pracy z uczniami zdolnymi. – Dziś nauczyciele są szeroko szkoleni, jeśli chodzi o pracę z dziećmi, które mają różnego rodzaju trudności. Dziecko zdolne jest przez system pomijane – mówi "Rz".

Edukacja
Podcast „Szkoła na nowo”: Skibidi, sigma - czyli w jaki sposób młodzi tworzą swój język?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Edukacja
MEN zmienia przepisy o frekwencji w szkole. Uczeń nie pojedzie na wakacje we wrześniu
Edukacja
Rusza nowy podcast "Rz" poświęcony edukacji
Edukacja
Marcin Smolik odwołany ze stanowiska szefa CKE
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Edukacja
Ćwiek-Świdecka: czy wyniki Szkoły w Chmurze na pewno są takie złe?