MATERIAŁ PARTNERA: PCI
Jeszcze do niedawna Podkarpacie rzadko pojawiało się w rozmowach o polskich innowacjach. Dziś region coraz częściej wskazywany jest jako przykład skutecznego łączenia nauki z gospodarką. Jednym z motorów tej zmiany jest Podkarpackie Centrum Innowacji (PCI) – unikalna w skali ogólnopolskiej instytucja samorządu wojewódzkiego, która w ciągu kilku lat rozwinęła model skutecznej współpracy między uczelniami, biznesem i administracją.
Powstałe dzięki partnerstwu województwa podkarpackiego, Komisji Europejskiej i Ministerstwa Rozwoju w ramach programu Catching-up Regions, PCI stanowi dziś ważny element regionalnego ekosystemu innowacji, współtworzonego przez środowiska akademickie, przemysłowe i samorządowe. Dzięki funduszom europejskim projekt ma zagwarantowane finansowanie co najmniej do końca 2029 roku, wzmacniając współpracę i transfer wiedzy w całym regionie.
Michał Tabisz prezes zarządu PCI
Od idei do wdrożenia
Podkarpackie Centrum Innowacji działa jak łącznik między uczelniami z regionu a gospodarką, przyspieszając drogę od pomysłu do rynkowego wdrożenia. Nie jest to pojedynczy projekt, lecz ekosystem obejmujący całą ścieżkę innowacji – od badań i prototypowania, przez edukację i rozwój kompetencji, aż po wsparcie start-upów technologicznych i proces komercjalizacji.
Fundamentem przedsięwzięcia był potencjał naukowo-badawczy trzech wiodących w regionie uczelni – Politechniki Rzeszowskiej, Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie – połączony z doświadczeniem zrzeszonych w klastrach przedsiębiorców i samorządu. Dzięki temu w regionie powstała struktura, która redukuje bariery pomiędzy światem nauki a biznesem, przyspieszając transfer technologii i wspierając badaczy w budowaniu projektów o realnym znaczeniu gospodarczym.
Efekty są mierzalne: setki zainicjowanych współprac między naukowcami i firmami, dziesiątki wdrożonych projektów oraz stale rosnąca liczba patentów i wniosków grantowych. PCI to miejsce, gdzie naukowiec z pomysłem ma szansę na pozauczelniane wsparcie finansowe, a przedsiębiorca nie szuka na oślep partnera z potencjałem naukowo-badawczym. Obie strony spotykają się w jednym punkcie, który pomaga przekształcać idee w realne technologie odpowiadające na oczekiwania rynku.
Filar pierwszy: nauka bliska gospodarce
Jednym z kluczowych obszarów działalności PCI jest Program Grantowy B+R, finansujący projekty naukowe o potencjale rynkowym.
– W trzech edycjach Programu Grantowego B+R zgłoszono ponad 400 projektów, z czego 163 otrzymały dofinansowanie o łącznej wartości przekraczającej 33 mln zł. Efektem tych działań jest już 120 zgłoszeń patentowych i 40 przyznanych patentów – to konkretne dowody, że nauka w regionie coraz skuteczniej przekłada się na innowacje rynkowe – podkreśla Michał Tabisz, prezes zarządu Podkarpackiego Centrum Innowacji.
Program zachęca naukowców do zmiany kultury pracy – coraz częściej myślą oni o badaniach w kategoriach wdrożeń i modeli biznesowych, a nie tylko kolejnych publikacji. W praktyce to jeden z najbardziej efektywnych regionalnych systemów transferu technologii w Polsce.
Filar drugi: edukacja i kompetencje przyszłości
Edukacja technologiczna i rozwój kompetencji przyszłości to drugi filar działalności PCI. Centrum organizuje rocznie ponad 100 wydarzeń edukacyjnych – od hackathonów i warsztatów programistycznych po spotkania z mentorami i praktykami biznesu. Uczestniczą w nich tysiące młodych ludzi, dla których to ważne wsparcie na drodze do kariery w branżach STEM.
Wizytówką centrum jest PCI ProtoLab – największa przestrzeń typu „fab lab” w południowo-wschodniej Polsce, obejmująca siedem nowocześnie wyposażonych laboratoriów: elektroniki, druku 3D, robotyki i AI oraz obróbki materiałów, a także tekstyliów, biogreen i multimediów.
– Kreatywną społeczność ProtoLabu tworzy już ponad 1300 użytkowników: uczniów, studentów i młodych naukowców z całego Podkarpacia. Na powierzchni 400 mkw. ulokowaliśmy siedem nowoczesnych laboratoriów, w których co roku odbywa się ponad 100 wydarzeń edukacyjnych. To przestrzeń, gdzie można tworzyć prototypy, testować rozwiązania i rozwijać kompetencje przyszłości nie w teorii, ale w praktyce – przy maszynach, drukarkach 3D i robotach – dodaje prezes Michał Tabisz.
Nowym kierunkiem działań jest rozwój kompetencji dla branż strategicznych regionu. W tym roku PCI wraz ze Stowarzyszeniem Dolina Lotnicza oraz Instytutem Lotnictwa objęło koordynację prac Sektorowej Rady ds. Kompetencji w Przemyśle Lotniczym, która diagnozuje potrzeby rynku pracy i opracowuje rekomendacje dla szkół oraz uczelni. Dzięki temu Podkarpacie ma realny wpływ na przygotowanie przyszłych kadr dla swojej kluczowej branży.
Filar trzeci: innowatorzy i start-upy
Podkarpackie Centrum Innowacji wspiera również przedsiębiorczość technologiczną. W ramach finansowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przemysłu programu „InnoStart Hub Polska – Startuj z pomysłem” swoje pierwsze kroki stawia tu wielu młodych innowatorów, także z Podkarpacia. Mogą liczyć na wsparcie o wartości do 40 tys. zł oraz mentoring, szkolenia i dostęp do laboratoriów, które ułatwiają przejście ścieżki od koncepcji do prototypu.
Dla bardziej zaawansowanych zespołów przeznaczony jest projekt DeepTech Akcelerator, finansowany z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021–2027. Start-upy rozwijające technologie o wysokim potencjale innowacyjności otrzymują do 400 tys. zł wsparcia oraz dostęp do sieci inwestorów i ekspertów branżowych. W dotychczasowych naborach wyłoniono kilkadziesiąt firm, które łącznie pozyskały kilka milionów złotych na rozwój swoich produktów lub usług.
Multiprojektowość, czyli siła synergii
Tym, co wyróżnia PCI na tle innych instytucji, jest multiprojektowość – umiejętność łączenia różnych programów w jeden spójny system. Pomysł, który rodzi się w ProtoLabie, może trafić do InnoStart Hub, następnie do DeepTech Akceleratora, a później do komercjalizacji w ramach Programu B+R. Taki model pozwala na płynny rozwój projektów – bez utraty tempa i bez konieczności szukania wsparcia poza regionem.
– Dla przedsiębiorców oznacza to, że Podkarpacie oferuje dziś pełny łańcuch innowacji – od edukacji i badań po wdrożenie i ekspansję. To możliwości, które jeszcze niedawno były dostępne jedynie w największych ośrodkach w Polsce – podkreśla Michał Tabisz.
Podkarpacie w europejskim obiegu innowacji
Dzięki konsekwentnej strategii władz województwa oraz wsparciu funduszy unijnych Podkarpackie Centrum Innowacji stało się jednym z kluczowych graczy w krajowym ekosystemie innowacji. W projektach PCI uczestniczą już nie tylko lokalne uczelnie, ale też partnerzy z Niemiec, Czech czy Wielkiej Brytanii. To pokazuje, że innowacja nie jest zarezerwowana dla metropolii – może rozwijać się wszędzie, gdzie łączy się wiedzę, odwagę i współpracę.
Podkarpacie jeszcze niedawno postrzegane wyłącznie jako „zaplecze przemysłowe”, dziś zyskuje nową tożsamość – regionu, w którym technologia staje się językiem rozwoju. A rzeszowskie PCI to jego laboratorium, inkubator i łącznik z Europą – w jednym.
PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I INNOWACJI
* To wydarzenie, które ma inspirować młodych ludzi do odkrywania świata nauki i technologii. Od 12 do 15 listopada w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym w Jasionce odbędzie się Podkarpacki Festiwal Nauki i Innowacji. Uczniowie szkół średnich, studenci oraz młodzi przedsiębiorcy będą mogli uczestniczyć w pokazach, warsztatach i debatach prowadzonych przez naukowców, edukatorów i praktyków innowacji. * W programie znalazły się tematy dotyczące sztucznej inteligencji, ekologii, energii odnawialnej, robotyki czy eksploracji kosmosu. Festiwal ma przede wszystkim rozbudzać ciekawość i zachęcać do samodzielnego myślenia. To nie tylko prezentacja nowoczesnych technologii, ale przede wszystkim spotkanie ludzi, których łączy pasja poznawania. Na festiwalowej scenie wystąpią popularyzatorzy nauki – dr Tomasz Rożek, dr Maciej Kawecki, twórcy internetowi i przedsiębiorcy, ale też sportowcy, piloci i podróżnicy. Obok nich pojawią się młodzi ambasadorzy – studenci i uczniowie techników, którzy własnymi projektami udowadniają, że innowacja może rodzić się wszędzie. * Festiwal ma charakter otwarty. Organizatorzy: województwo podkarpackie i Podkarpackie Centrum Innowacji
dr Tomasz Rożek
MATERIAŁ PARTNERA: PCI
