Biegli dostaną więcej, ale to może być za mało

Stawki opłat za opinie ekspertów w sprawach karnych, pracujących dla sądów i prokuratur, wzrosną o 30–49 proc.

Publikacja: 25.04.2024 04:30

Biegli dostaną więcej, ale to może być za mało

Foto: Fotorzepa

Biegli sądowi od kilkunastu lat czekają na zmiany. Marzy im się nowa ustawa o biegłych sadowych a tej, mimo wieloletnich obietnic, nie widać.

Od blisko dziesięciu lat stawki za opinię są te same. Teraz będą podwyżki. Tak wynika z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym. Od 24 kwietnia podwyżka dla biegłych w sprawach karnych ma wynieść 30–49 proc. Rzecz dotyczy ekspertów w sprawach karnych, których w sumie jest ok. 16 tys. Wydatki na ich opinie to ok. 55 mln zł rocznie. W budżecie na 2023 r. kwota bazowa na ich utrzymanie wyniosła 1789,42 zł, a jej wysokość została utrzymana w ustawie budżetowej w 2024 r. Podstawowe stawki godzinowe dla biegłego sądowego w 2023 r. wyniosły od 1,28 proc. do 1,81 proc. kwoty bazowej i oznacza to kwotę w przedziale od 22,90 zł do 32,39 zł.

Czytaj więcej

Biegli sądowi – nierozwiązane problemy

Zadaniem biegłych jest dzielenie się swoją wiedzą specjalistyczną i ułatwienie w ten sposób sądowi lub innemu organowi postępowania dokonania oceny dowodów i dokonywania ustaleń faktycznych.

– Problem zbyt niskich wynagrodzeń biegłych został dawno zdiagnozowany, przyczyniając się do znacznego deficytu biegłych, zwłaszcza z obszaru medycyny – zauważa Ministerstwo Sprawiedliwości w uzasadnieniu do rozporządzenia. Nowe stawki dla biegłych mają na celu zapewnić im lepsze warunki wynagradzania. A to z kolei może spowodować zwiększenie ich dostępności, przyspieszenie opiniowania oraz zainteresowanie najlepszych specjalistów.

W przypadku biegłych posiadających tytuł naukowy profesora lub profesora w zakresie sztuki stawka ma wynosić 5,13 proc. kwoty bazowej. Biegłych z zakresu daktylologii, wezwanych przez sąd lub organ postępowania przygotowawczego w razie potrzeby przesłuchania osób, które trwale lub okresowo doświadczają trudności w komunikowaniu się i posługują się np. językiem migowym, może liczyć 2,21 proc. kwoty bazowej za tłumaczenie z języka migowego. Wzrośnie też wynagrodzenie za wykonaną pracę biegłych z dziedziny medycyny oraz za pracę biegłych z dziedziny geodezji i kartografii.

– Niskie stawki biegłych sądowych to znana powszechnie i od lat bolączka, która negatywnie rzutuje przede wszystkim na jakość opiniowania i w efekcie podnosi koszty funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości – uważa Paweł Rybicki z programu Forensic Watch, programu badawczego nad instytucją biegłych w Polsce. I dodaje, że dobrze, że dostrzeżono ten problem w sposób, który się w końcu zmaterializował.

– Niestety, trzeba jednak podkreślić, że nowe stawki nie zmienią nic, albo niewiele, bo nie są one znacząco wyższe i w żaden sposób nie będą atrakcyjne dla specjalistów o uznanej renomie i pozycji rynkowej, którzy podejmując się pełnienia funkcji biegłego, będą na tym finansowo tracić – uważa Paweł Rybicki. I dodaje, że najprostszym rozwiązaniem tego zagadnienia mogłoby być powiązanie stawki za godzinę pracy biegłego ze stawką godzinową wyliczoną na podstawie aktualnej deklaracji podatkowej danego biegłego.

Podstawa prawna: rozporządzenie z 17 kwietnia (DzU z 23 kwietnia, poz. 615)

Biegli sądowi od kilkunastu lat czekają na zmiany. Marzy im się nowa ustawa o biegłych sadowych a tej, mimo wieloletnich obietnic, nie widać.

Od blisko dziesięciu lat stawki za opinię są te same. Teraz będą podwyżki. Tak wynika z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym. Od 24 kwietnia podwyżka dla biegłych w sprawach karnych ma wynieść 30–49 proc. Rzecz dotyczy ekspertów w sprawach karnych, których w sumie jest ok. 16 tys. Wydatki na ich opinie to ok. 55 mln zł rocznie. W budżecie na 2023 r. kwota bazowa na ich utrzymanie wyniosła 1789,42 zł, a jej wysokość została utrzymana w ustawie budżetowej w 2024 r. Podstawowe stawki godzinowe dla biegłego sądowego w 2023 r. wyniosły od 1,28 proc. do 1,81 proc. kwoty bazowej i oznacza to kwotę w przedziale od 22,90 zł do 32,39 zł.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Ten testament wywołuje najwięcej sporów. Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok
Prawo karne
Akta znalezione w domu Zbigniewa Ziobry. Prokuratura przekazała nowe informacje
ABC Firmy
Firma zapłaci prawie 240 tys. zł kary. Wszystko przez zgubionego pendrive'a
Zawody prawnicze
Adwokaci apelują do Tuska. Chcą uchylenia rozporządzenia MS
Praca, Emerytury i renty
Czternasta emerytura z wieloma znakami zapytania. Będzie podwyżka?
Materiał Promocyjny
Technologia na etacie. Jak zbudować efektywny HR i skutecznie zarządzać kapitałem ludzkim?