W 1991 roku eksperci Wydziału Polityki Językowej Rady Europy podjęli prace nad ujednoliceniem oceny w nauczaniu języków obcych. Europejski System Opisu Kształcenia Językowego ogłoszono dziesięć lat później. Ujednolicenie miało ułatwić przemieszczanie się studentów pomiędzy uczelniami w Europie bez konieczności potwierdzania kompetencji językowych przy każdej zmianie. Dziś ułatwia także znalezienie pracy za granicą lub w zagranicznej firmie.
W oparciu o Europejski System Opisu Kształcenia Językowego – CEF (Common European Framework of Reference for Languages), powstały zbliżone do siebie formalnie egzaminy. Sprawdzają kompetencje językowe kandydatów niezbędne do posługiwania się językiem obcym: rozumienie ze słuchu, czytanie ze zrozumieniem, pisanie i mówienie, stosowanie gramatyki w konkretnych sytuacjach. Znajomość języka obcego oceniana jest na sześciu poziomach: A1 (najniższy), A2, B1, B2, C1, C2 (poziom biegłości językowej). Tabele ze szczegółowym opisem kompetencji na poszczególnych poziomach znaleźć można w Internecie na stronach Rady Europy bądź szkół językowych.
Po zdanym egzaminie otrzymamy od instytucji organizującej egzaminy w danym języku – np. dla angielskiego jest to Uniwersytet Cambridge, dla niemieckiego Goethe-Institut i Instytut Austriacki, dla francuskiego Instytut Francuski. W Polsce egzaminy przeprowadzane są w instytucjach narodowych oraz w akredytowanych ośrodkach egzaminacyjnych, np. przy wyższych uczelniach lub szkołach językowych.
Dziś powszechnie stosowany system oceny kompetencji językowych pozwala, np. pracodawcom uczelniom, jasno ocenić poziom znajomości języka obcego kandydata na dane stanowisko, studenta. Atutem egzaminów jest ich porównywalność. Określenie „poziom średnio zaawansowany" jest raczej względne, bo wpływ na taką ocenę może mieć nasza pewność siebie, szkoła, w której uczyliśmy się itd. Jeśli natomiast postaramy się opisać swoje kompetencje językowe, używając tabeli Europejskiego System Opisu Kształcenia Językowego, to powiemy, że angielskim i francuskim władamy np. na poziomie B2; a jeśli w dodatku możemy to potwierdzić odpowiednim certyfikatem, to oznacza to, że w obydwu językach wyrażamy się równie swobodnie.
Do egzaminów przystąpić mogą osoby, które nie są w chwili zapisu obywatelami kraju, gdzie dany język jest językiem oficjalnym, lub mieszkający poza tymi krajami, dla których ów język nie jest językiem ojczystym oraz osoby, które nie uczyły się w szkole średniej lub podstawowej w danym języku. Przed egzaminem nie trzeba uczęszczać na przygotowujący kurs językowy, można także starać się o uzyskanie certyfikatu na wybranym przez siebie poziomie bez potrzeby zdawania egzaminów na poziomach niższych. Koszt takiego egzaminu, w zależności od poziomu zaawansowania i języka, to kilkaset złotych. Średnio trzeba liczyć się w wydatkiem rzędu 500 – 800 zł. Przykładowe testy dostępne są na stronach poszczególnych instytucji lub w ich bibliotekach.
